آینده پژوهی، تاریخ جایگزین و بهره گیری از آرشیو مطبوعات
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه علوم خبری، دوره: 11، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_MJNS-11-4_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 77
نویسندگان
استادیار گروه روزنامه نگاری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
چکیده
در این مقاله مفهوم «تاریخ جایگزین» معرفی خواهد شد که مورد توجه حوزه های تاریخ، ادبیات و آینده پژوهی قرار دارد. «تاریخ جایگزین» با نام های «تاریخ غیرواقع»، «تاریخ مجازی»، «اکرونیا» و غیره نیز شناخته می شود و هم یک ژانر ادبی-رسانه ای و هم روشی برای تفکر و نگارش «جایگزین» است. در تاریخ جایگزین با طرح سوالات «چه می شد اگر ...؟»، بازاندیشی در سیر تحولات پشت سر گذاشته شده ممکن می شود. در حوزه «آینده پژوهی» هم یکی از اهداف اصلی شناسایی آینده های جایگزین برشمرده شده و تمرین با گذشته های جایگزین روش مناسبی برای ورزیده شدن در تفکر جایگزین است. سناریوهای مرسوم آینده پژوهی، جایگزین های متفاوتی برای رسیدن از حال به آینده هستند و در «تاریخ جایگزین» هم سناریوهای متفاوتی از گذشته به حال ترسیم می شود. اصطلاح «تجدیدنگری» به عنوان یکی از ارکان آینده ورزی در کنار «پیش نگری»، «پس نگری» و «گذشته نگری» مفهومی نزدیک به تاریخ جایگزین دارد.اما این موضوع چگونه در ارتباط با تاریخ مطبوعات قرار می گیرد؟ یکی از منابع مناسب برای عملیاتی سازی این روش در حوزه های تاریخ و آینده پژوهی، بهره گیری از آرشیو مطبوعات است. آن بخش از آرشیو مطبوعات به خصوص روزنامه ها که در دسترس قرار دارد، منبع مناسبی برای شناخت مسیر رویدادهای تاریخی معاصر است. مسیر تحولات رویدادها معمولا در آرشیو مطبوعات مستند شده و قابل استخراج است. پس از استخراج مسیر تحولات رویداد از گذشته تاکنون، می توان مسیرهای فرضی متفاوت را ترسیم کرد و به «تاریخ های جایگزین» رسید. برای بهره مندی صحیح از آرشیو مطبوعات ملاحظاتی وجود دارد که در این مقاله بدان ها می پردازم.کلیدواژه ها
آینده پژوهی, آینده&lrm, ورزی, آینده های جایگزین, تاریخ جایگزین, آرشیو مطبوعاتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.