بررسی عوامل موثر بر مورفولوژی آبکندهای جنوب غرب نظرآباد به کمک پهپاد
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 38، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_AREO-38-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 164
نویسندگان
پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
هیات علمی گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان
مرکز تحقیقات و آموزش منابع طبیعی و کشاورزی استان فارس
هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان
گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
چکیده
فرسایش آبکندی یکی از شکلهای مهم و مخرب فرسایش آبی است که هنوز در مورد شکلگیری و گسترش آن ابهاماتی وجود دارد. این پژوهش با هدف شناسایی ویژگیهای خاکی و غیرخاکی موثر بر آبکندهای جنوب نظرآباد در سال ۱۳۹۹ انجام شد. پس از بازدیدهای میدانی و به کمک تصویر گوگل ارث، مرز محدوده آبکندی شده ترسیم و تعداد ۳۲ رشته آبکند انتخاب شد. یک نمونه ی خاک سطحی در محل دیواره بالاکند هر آبکند تهیه و آزمایش شد. مشخصات شکل شناختی حوزه آبخیز آبکندها (مساحت، محیط، شیب، ضریب شکل) با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی حاصل از تصاویر پهپاد تعیین شد. ویژگی های عمومی سطح خاک آبخیز آبکندها شامل تاج پوشش، خاک لخت و درصد بقایا با استفاده از پلات ۱×۱ متری تعیین و مشخصات شکل شناختی آبکند شامل طول، عرض و عمق آن اندازه گیری و حجم آبکند محاسبه شد. شناسایی عوامل موثر بر آبکندها با تحلیل مولفههای اصلی و رگرسیون خطی چند متغیره (روش گام به گام) در محیط MINITAB و روی ۷۰ % مشاهدات انجام شد. رابطه بین حجم آبکندها به نمایندگی از مورفولوژی آن با ویژگی های خاک و مشخصات آبخیز آبکند بررسی و رابطه آن معرفی شد. برای اعتبارسنجی از ۳۰ درصد باقیمانده نمونهها استفاده شد. تحلیل مولفه اصلی نشان داد که مشخصات قابلیت هدایت الکتریکی، یون های محلول پتاسیم، سدیم، منیزیم و کلر، فرسایشپذیری خاک، تاج پوشش گیاهی، درصد خاک لخت و درصد اشباع بر توسعه آبکند تاثیر دارند. بر اساس نتایج تحقیق و به خصوص با تکیه بر ضریب کارایی نش-شاتکلیف، مدل معتبری توسعه داده نشد . مدل با ضریب همبستگی ۰/۵۹و چهار عامل پتاسیم، جرم مخصوص ظاهری، درصد بقایای گیاهی و درصد خاک لخت، توانست ۳۵ درصد تغییرات حجم آبکند را توضیح دهد. تقویت و احیای پوشش گیاهی در منطقه توصیه می شود.کلیدواژه ها
آبخیز, بالاکند آبکند, فرسایش خاک, کارآیی مدل, هدررفت خاکاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.