علی هابطی نژاد - دکترای مدرسی معارف دانشگاه تهران، مدرس حوزه و دانشگاه (نویسنده مسئول).
غلامعباس رفیع - سطح سه حوزه علمیه قم، استاد حوزه و مدیرمسئول دانشنامه حدیثی التبیین.
محمد حسین مختاری - سطح سه حوزه علمیه قم، پژوهشگر دانشنامه حدیثی التبیین.

در تعداد قابل توجهی از روایات به بخشش گناهان آینده با عباراتی مشابه عبارت «غفر الله ما تقدم من ذنبه و ما تاخر» اشاره شده است. مسئله اصلی پژوهش حاضر شناسایی این تعداد از روایات، ارزیابی و معناشناسی و تحلیل مراد از غفران، گناهان آینده یا «ذنوب ما تاخر» است. برای این کار ابتدا روایات دارای این عبارت مورد شناسایی قرار گرفته و سپس برخی از مهم­ترین دیدگاه ها درباره معنای این دسته از روایات ارائه شده است. در ادامه نیز با شناسایی دیگر روایات مرتبط، به روش تحلیلی _ انتقادی به تبیین و تحلیل معنای عبارت یادشده پرداخته و پنج نظریه دراین­ باره ارزیابی شده است. دستاورد پژوهش نشان دهنده آن است که مراد از غفران، ذنوب ما تاخر ضمانت بخشش گناهان آینده فرد نیست تا به اباحه گری بینجامد؛ بلکه رسیدن فرد به مرحله ای از معرفت است که به اختیار خود گناهان را ترک کند.

زیارت اباعبدالله(ع), غفران, بخشش گناهان, گناهان آینده, ذنوب ما تاخر