اکرم بمانی - دانشیار، گروه علوم و مهندسی محیطزیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
نرجس اکاتی - استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

هدف این پژوهش ارزیابی خطر فلزات سرب، کروم، جیوه، آرسنیک و نیکل بر سلامت کودکان و بزرگ سالان از طریق مصرف ماهی تیلاپیای نیل پرورش یافته در سامانه پرورشی بیوفلاک است. تعداد ۳۰ قطعه ماهی تیلاپیا پرورش یافته در سامانه بیوفلاک صید و به­وسیله دستگاه جذب اتمی مجهز به کوره گرافیتی آنالیز شد. میانگین غلظت فلزات، میزان جذب روزانه  (DI )  فلزات از طریق دفعات مصرف ماهی تیلاپیا برای گروه های مختلف بزرگ سالان و کودکان با میانگین سنی ۱۰ سال، شاخص خطر (HQ)، تعداد وعده های مجاز مصرف ماهی تیلاپیا در ماه (CRmm) برای افراد در گروه های مختلف محاسبه شد. بیشترین و کمترین میزان جذب روزانه در گروه بزرگ سالان مربوط به عناصر آرسنیک و جیوه به ترتیب با مقادیر µg/kg/d ۱۰-۳×۰۸/۲ و µg/kg/d ۱۰-۶×۴۹/۲ و در گروه کودکان در مورد سرب و جیوه به ترتیب µg/kg/d ۱۰-۵×۹۳/۴ و µg/kg/d  ۱۰-۹×۲۸/۳ به دست آمد. شاخص HQ  برای هر دو گروه موردمطالعه در همه عناصر پایین تر از یک بود. میزان HI برای بزرگ سالان ۸۳/۰ و برای کودکان ۰۲/۰ به­دست آمد که پایین تر از یک بود. برای بزرگ سالان شاخص HI نزدیک به ۱ بود که با توجه به مقادیر HQ هر یک از عناصر، بیشترین افزایش در مقدار HI می تواند به علت میزان بالاتر HQ برای آرسنیک باشد.

بیوفلاک, حد مجاز مصرف, ماهی تیلاپیا, میزان جذب