شناسایی عوامل موثر بر مدیریت منابع انسانی ملی با تاکید بر چالش های منابع انسانی

زمینه و هدف: مدیریت منابع انسانی به عنوان یک رشته علمی و عملی در حال رشد و جهش شگفت انگیزی است اما با توجه به عوامل گوناگون با چالش هایی مواجه می شود که در صورت تدابیر صحیح و به هنگام می تواند آن را تبدیل به فرصت های ناب کرده و از قبل آن به مزیت رقابتی دست یابد، این چنین کارکرد منابع انسانی در سطوح ملی و کلان می تواند بسترساز پیشرفت و توسعه اقتصادی کشور شود، ازین رو هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل موثر بر مدیریت منابع انسانی ملی با تاکید بر چالش های منابع انسانی در سه بعد ساختاری، زمینه ای و رفتاری است. ر: روش پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و با بهره گیری از روش فراترکیب انجام شده است. روش نمونه گیری از نوع هدفمند و در دسترس می باشد، همچنین در راستای گردآوری داده به پایگاه های علمی داخلی و خارجی رجوع شده است، از پایگاه های داخلی مورد بررسی می توان به مگیران، ایرانداک، پایگاه علوم انسانی، نورمگز و اس آی دی[۱] اشاره کرد.  از پایگاه های خارجی نیز  پایگاه های گوگل اسکولار[۲] و ساینس دایرکت[۳] و امرالد[۴] مورد بررسی قرار گرفت. در گام نخست بر اساس گردآوری مطالعات پیشین، عوامل موثر در قالب مضامینی استخراج شده، سپس مبتنی بر فرآیند فراترکیب در چارچوب مدل سه شاخگی در سه محور ساختار، زمینه و رفتار این عوامل دسته بندی شده است. یافته ها: بر اساس یافته ها مهمترین عوامل موثر در بعد ساختاری شامل «بلوغ معماری و ساختاری مدیریت منابع انسانی»، «اصلاح فرآیندها و ساختارها و قوانین خط مشی گذاری منابع انسانی در سطح ملی»، «بازسازی ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مرتبط با مدیریت منابع انسانی در سطح ملی»، «اصلاح ساختارهای آموزش و توانمندسازی در سطح ملی»؛ و  مهمترین عوامل در بعد زمینه ای شامل «وضعیت توسعه یافتگی کشور»، «بلوغ نوآوری در سیستم های مدیریت منابع انسانی»، «جهانی شدن و بین المللی شدن منابع انسانی»، «تفاوت های فرهنگی و زمینه ای در کشورها»، «حکمرانی مشارکتی در مدیریت منابع انسانی»، «فناوری و نقش آن در مدیریت منابع انسانی» و در نهایت مهمترین عوامل در بعد رفتاری شامل «توجه به مولفه های فرهنگی و اجتماعی در مدیریت منابع انسانی ملی»، « بازسازی نگرش ها، ادراکات و رفتارهای اجتماعی در مدیریت منابع انسانی ملی»، «توجه به مولفه های چندملیتی و تفاوت های قومیتی»، «اهمیت رهبری و شبکه سازی در مدیریت منابع انسانی ملی»، تاثیرگذار بر منابع انسانی ملی شناسایی شده است. نتیجه گیری: دستاورد ویژه پژوهش مبتنی بر بررسی و تحلیل مطالعات پیشین، اشاره به آن داشت که در طراحی نظام مدیریت منابع انسانی ملی، ضرورت دارد همزمان به مولفه های ساختاری و مولفه های زمینه ای و مولفه های رفتاری توجه ویژه ای شود و ازین رو متناسب با شناسایی این علل، راه کارهایی برای نظام مدیریت ارائه شد، همچنین سهم دانش افزایی و کاربردی پژوهش حاضر را می توان در توجه به چالش های منابع انسانی در لایه ها و سطوح کلان و ملی و با نگاه نهادی دانست.

کلیدواژه ها:

مدیریت منابع انسانی ، مدیریت منابع انسانی ملی ، چالش های منابع انسانی ، سازمان های دولتی ، روش فراترکیب