بتول ذاکری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، کرمان، ایران
اعظم جعفری - دانشیار گروه خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، کرمان، ایران
سمیه بختیاری - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی سیرجان، سیرجان، ایران

وجود غلظت های زیاد فلزاتی مانند کادمیم، کروم، کبالت، جیوه، سرب، روی و آرسنیک درون اجزای بدن انسان ها به دلیل عدم تجزیه زیستی در طبیعت و نیمه عمر بیولوژیکی طولانی مدت و امکان تجمع در بخش های مختلف بدن موجودات زنده، بسیار خطرناک است، بنابراین حذف این فلزات سنگین از آب و پساب ها یک معضل مهم است. روش جذب سطحی به عنوان یکی از موثرترین فرآیندها جهت حذف فلزات سنگین در نظر گرفته شده است. مواد مختلفی به عنوان جاذب مورد استفاده قرار می گیرند. انتخاب جاذبی ارزان قیمت و کارآمد در فرآیند حذف آلاینده ها مهمترین عامل موثر واقع شدن روش جذب سطحی است. در این مطالعه امکان سنجی استفاده از ضایعات معدن ذغال سنگ به صورت طبیعی و اصلاح شده با سود به منظور حذف عنصر آلاینده کادمیم مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش های هم دما و سینتیک جذب به منظور محاسبه ظرفیت و سرعت جذب کادمیم توسط این ترکیب انجام شد. نتایج نشان داد ظرفیت ضایعات ذغال سنگ اصلاح شده با سود، نسبت به ضایعات طبیعی برای جذب فلز کادمیم بسیار بیشتر است. بر اساس نتایج مطالعات سینتیک مشخص شد ۸۰ درصد جذب کادمیم توسط جاذب اصلاح شده در ۶۰ دقیقه ابتدای برهم کنش جاذب و جذب شونده اتفاق می افتد. به طورکلی تغییر در ساختار ضایعات ذغال سنگ و اصلاح آن، می تواند قابلیت حذف و جذب عنصر کادمیم از محلول های آبی را افزایش دهد.

ضایعات معدن ذغال سنگ, هم دما, سینتیک, کادمیم, جاذب