روند تغییر کاربری اراضی و ارزش خدمات اکوسیستم در دشت همدان– بهار، با تاکید بر مناطق نیمه طبیعی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه محیط زیست و توسعه، دوره: 10، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_IRIAT-10-20_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 129
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد ابراهیم رضایی

دانشگاه محقق اردبیلی

مرتضی برمکی

دانشگاه محقق اردبیلی

هادی ویسی

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

با هدف بررسی ارزش خدمات اکوسیستم و مقایسه تغییرات اراضی نیمه طبیعی و کاربری اراضی در بین سال­های ۱۳۴۷ و ۱۳۹۵ از تفسیر عکس­های هوایی و تصاویر ماهواره­ای در ۱۶۷ کیلومتر مربع از دشت همدان-بهار واقع در استان همدان بهره گرفته شد و سه کاربری زمین شامل زراعی، صنعتی-مسکونی و مناطق نیمه­طبیعی مشخص و تغییرات صورت گرفته در سطح کاربری اراضی و تراکم مناطق نیمه طبیعی در بین و درون اراضی زراعی (مناطق بافر اکولوژیک) به عنوان دو شاخص موثر در ارزیابی ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم تعیین و ارزیابی شد. نتایج مطالعه نشان داد که در مقایسه کاربری اراضی در سال۱۳۴۷ با سال ۱۳۹۵ کاهش شدید در وسعت اراضی نیمه­طبیعی و به همین نسبت افزایش وسعت کاربری­ صنعتی- مسکونی مشهود است .در مجموع کاهش ۹۴ درصدی سهم اراضی نیمه طبیعی و افزایش ۶۳۱ و ۶ درصدی سهم صنعت و کشاورزی تغییرات شدیدی را در کاربری زمین نشان می­دهد. این تغییرات در کل منجر به کاهش بیش از هفت میلیون دلار به صورت سالانه در ارزش خدمات اکوسیستم شده است (۳۸/۹ دلار در هکتار در سال). با این حال تعداد مناطق بافر اکولوژیک در دو سال مورد مطالعه تغییر معنی­داری نکرده است، هرچند به هر حال کاهش اتفاق افتاده است، به صورتی که متوسط تعداد این مناطق از ۳/۴۹ در سال ۱۳۴۷ به ۳/۳۴ در سال ۹۵ کاهش داشته است. در نهایت توصیه می­شود نقشه راه مدیریت­زمین جهت استفاده در برنامه­هایی توسعه اقتصادی آینده، همزمان با توجه به حفاظت از مناطق طبیعی و نیمه طبیعی و همچنین تنوع زیستی ترسیم شود.

کلیدواژه ها

کشاورزی پایدار, تنوع زیستی, چشم انداز کشاورزی, شاخص, مدیریت زمین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.