مطالعه کیفی نقش و جایگاه آموزش عالی در مشارکت زنان در نهادهای مدنی و اجتماعی
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات دانشگاه، دوره: 1، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JOUS-1-4_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 182
نویسندگان
نسیم السادات محبوبی شریعت پناهی
دانش آموخته مطالعات زنان، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
استادیار جامعه شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، جهاددانشگاهی، تهران، ایران
استادیار جامعه شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، جهاددانشگاهی، تهران، ایران
استادیار جامعه شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، جهاددانشگاهی، تهران، ایران
چکیده
مشارکت زنان در زندگی نهادی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی یکی از شاخص های سنجش میزان توسعه یافتگی جوامع است. ولی حضور حضور زنان در اجتماع و نهادهای مدنی، همواره به دلیل فرهنگ سنتی و نقش پررنگ مردان و مقاومت آن ها در برابر واگذاری قدرت خود به زنان، با محدودیت هایی روبه رو است. در این بین، تحصیلات و حضور پررنگ زنان در آموزش عالی توانسته است بخشی از این موانع را خنثی کند. هدف این پژوهش کشف روش پژوهش کیفی بوده است و و در آن تلاش شده است با مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته براساس نظریه زمینه ای، نقش و جایگاه آموزش عالی در مشارکت زنان در نهادهای مدنی و اجتماعی و فرصت ها و چالش های حضور زنان تحصیل کرده در نهادهای مدنی و اجتماعی تبیین شود. جامعه مورد مطالعه زنان دارای تحصیلات عالی و شاغل شهر تهران است و نوزده نفر با روش نمونهگیری نظری انتخاب و با آن ها مصاحبه شده است. براساس نتایج حاصل از مصاحبه ها، هشت مقوله اصلی و یک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاری دادهها استخراج شد: بازنمایی اشاعه یافته از مسئولیت اجتماعی، کنشگری اخلاقی، گسترش وجدان جمعی و توانمندسازی فردی، محدودیت های مالی و شغلی تعمیم یافته نهاد های مدنی، ارتقای زیست اجتماعی چندوجهی، چالش های اجتماعی اقتصادی نهاد های مدنی برای زنان، جامعه پذیری محدودیت ساز و آموزش های غیرمهارتی، چالش های ساختاری سیاستی نهاد های مدنی، تغییر نمود های جنسیتی و طرد کلیشه های زنانگی و ارتقای خودکارآمدی و مشارکت. همچنین، «عاملیت زنانه محور و کنشگری همدلانه» به عنوان مقوله هسته انتخاب شد. زمینه های فرهنگی و تاریخی، در کنار موانع ساختاری و نهادی، از عوامل مشارکت زنان در نهادهای مدنی هستند. در مقابل، ارتقای تحصیلات دانشگاهی زنان، عاملیت زنانه و گسترش زمینه های اخلاقی اجتماعی، شور و اشتیاق زنانه برای فعالیت با چشمداشت مالی پایین، نیاز سازمان های مدنی به فعالیت های داوطلبانه و کنشگری زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، از پیشران های مهم جامعه زنان برای حضور در نهادهای مدنی است. نتایج نشان داد که اگرچه چالشها و موانع زیادی برای مشارکت زنان در نهادهای مدنی و اجتماعی وجود دارد، اما زنان با احیای وجدان جمعی و ترمیم مسئولیت اجتماعی، عاملیت و کنشگری اجتماعی خود، بر موانع چیره می شوند و مسیر توانمندسازی را دنبال می کنند.کلیدواژه ها
آموزش عالی, نهادهای مدنی, نهادهای اجتماعی, نقش جایگاه زنان, مشارکت زناناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.