خاستگاه تاریخی جغرافیایی روایات نهی از شرکت در قتال بین مسلمانان

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دوفصلنامه حدیث پژوهی، دوره: 16، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_HADITH-16-1_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 126
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرجان شیری محمدآبادی

دانش آموخته دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

نصرت نیلساز

دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

در منابع روایی سه قرن نخست اهل سنت، روایاتی درباره نهی از شرکت در قتال بین مسلمانان با طرق متعدد و متون مختلف نقل شده است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا و شیوه های مختلف تاریخ گذاری احادیث (یافتن در کهن ترین منبع، تحلیل سندی، تحلیل سندی-متنی)، خاستگاه تاریخی و جغرافیایی و سیر تطور تدریجی این روایات تبیین می شود. یافته های پژوهش حاکی از این است که این روایات ابتدا توسط ابوبکره صحابی (م ۵۰۵۲)، یکی از مراجع این روایات و تنها حلقه مشترک آن در طبقه صحابه در بصره ساخته و نقل شده است. انگیزه وی که از کناره گیران در جنگ جمل بود، توجیه کار خود بوده و روایت را بین سال های ۳۶ (وقوع جنگ جمل) تا ۵۲ قمری جعل کرده است. سپس در طبقه بعد توسط حسن بصری (م ۱۱۰) اولین حلقه مشترک فرعی به صورت گسترده نشر یافته است. دو مرجع دیگر این روایات، ابوموسی اشعری (م ۴۹۵۳) و انس بن مالک (م ۹۰۹۳) هستند که به احتمال زیاد، راوی یا قائل این روایات نبوده اند و روایت به آن ها نسبت داده شده است.

کلیدواژه ها

قتال بین مسلمانان, روایات نهی, تاریخ گذاری, کهن ترین منبع, حلقه مشترک, تحلیل اسناد-متن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.