دگردیسی کنش در ترس و لرز غلامحسین ساعدی با تکیه بر نظریه عمل پیر بوردیو

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 13، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JLCR-13-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 145
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شیرزاد طایفی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

محمد شیخ الاسلامی

دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

از جمله ابزارهای پژوهشگر حوزه ادبی، نقد جامعه شناختی است که به کمک آن می تواند جهان متن را تحلیل کند و از رهگذار آن به انکشاف معنا دست یابد. در این پژوهش، برآنیم به روش تحلیل کیفی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و بر مبنای نظریه عمل یا کنش پیر بوردیو قصه های شش گانه ترس و لرز غلامحسین ساعدی را بازخوانی کنیم. در هر قصه تلاش کردیم به صورت مجزا عادت واره، سرمایه، موقعیت هر شخصیت در میدان مورد نظر و روابط ایشان را بررسی کنیم. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد: ۱. فقر و کمبود سرمایه فرهنگی و اقتصادی مهم ترین عامل برای ایجاد و گسترش خرافه، ترس و به ویژه تحمیل آن به عنوان عادت واره اهالی آبادی است. ۲. یکی از عادت واره های برجسته اهالی ترس و انفعال است که به طرق مختلف آن را دائما بازتولید می کنند و به نسل بعدی انتقال می دهند ۳. با وجود کمبود و فقر سرمایه، اهالی سعی می کنند موقعیت خود را در میدان حفظ و حتی برای ارتقای آن تلاش کنند. مبنای رابطهشان، بر اساس موقعیت شان در میدان تغییر می کند و حتی به نزاع روی می آورند. ۴. به هنگام خارج شدن اهالی از آبادی یا ورود شخص یا اشخاصی به آن جا، اهالی احساس خطر می کنند؛ به ویژه کسانی که از سرمایه اقتصادی برخوردارند بیش از دیگران دچار ترس و لرز می شوند. ۵. همبستگی اهالی با پیشروی قصه ها به تدریج کاهش می یابد و در قصه ششم به طور کامل فروپاشی روابط اهالی علنی می شود. ۶. با پیشروی قصه ها از میزان کنشگری شخصیت ها کم می شود و به سمت کنش پذیری پیش می روند.

کلیدواژه ها

نقد جامعه شناسی, پیر بوردیو, نظریه کنش, غلامحسین ساعدی, ترس و لرز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.