بررسی استفاده های ملاصدرا از آرای غزالی در مسئله وحدت شخصی وجود
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله جستارهایی در فلسفه و کلام، دوره: 56، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IPT-56-1_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 128
نویسندگان
گروه فلسفه و حکمت اسلامی/ دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری/ دانشگاه فردوسی مشهد
گروه فلسفه و حکمت اسلامی / دانشکده الهیات و معارف اسلامی/ دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
بررسی آرای غزالی و ملاصدرا در مسئله وحدت شخصی وجود نشان می دهد که به رغم اختلاف مبانی، در دستیابی به نتایج و اهداف این بحث اتفاق نظر دارند. ملاصدرا در مواضع مختلف از آثار خود به آرای غزالی در مسئله وحدت شخصی وجود استناد کرده و دیدگاه غزالی را موید جمع بین روش عقلی و شرعی در این مسئله به شمار آورده است. ملاصدرا در تحلیل این مسئله، در مراحلی به آرای غزالی استناد کرده است، ازجمله: ۱. کثرت ممکنات، که بر طبق آن باور به وحدت شخصی وجود به معنای انکار وجود ممکنات نیست؛ ۲. وجود حقیقی خداوند و وجود مجازی ممکنات، که براساس آن وجود خداوند متعال و وجه او تنها وجود حقیقی است و ماسوای حق، وجود مجازی دارند. سوال اصلی این است که «ملاصدرا در مسئله وحدت شخصی وجود چه استفاده هایی از آرای غزالی داشته و با استناد به آن ها به چه نتایجی دست یافته است؟» این نوشتار، از روش عقلی و استدلالی و به تناسب مسئله نیز از روش نقلی و آیات قرآن بهره جسته است. ملاصدرا براساس مبانی فلسفی خود و با استفاده از آرای غزالی در این مسئله به حل برخی مسائل فلسفی و کلامی پرداخته است، مانند: «معرفت داشتن تمامی موجودات»، «تبیین طریقه صدیقین» و «نسبت توحید الخاصی با اختیار بندگان»؛ هرچند هدف اصلی خود از این استناد ها را مطابقت عقل و شرع بر شمرده است. حاصل آنکه، گفتمان فکری غزالی و ملاصدرا قرابت های بسیار جدی دارد.کلیدواژه ها
حدت شخصی وجود, توحید الخاصی, کثرت ممکنات, وجود حقیقی و مجازی, غزالی, ملاصدرااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.