بررسی نقش تحریم های تجاری در نوسانات نرخ ارز برحجم تجارت در ایران

هدف اصلی این مقاله بررسی نقش تحریم ها در نوسانات نرخ ارز بر حجم تجارت در ایران از سال۱۳۷۱تا۱۴۰۱ است که با استفاده از فرآیند خود توضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL) مورد آزمون کمی قرار گرفتهاست. نتایج نشان داد که تحریم های تجاری و نرخ تورم دارای تاثیر منفی و معنی دار بر حجم تجارت در ایران دارند. تحریم های تجاری معموالا به محدودیت های تجاری و اقتصادی منجر می شوند، این محدودیت ها می توانند به کاهش حجم تجارت واردات و صادرات منجر شوند. از طرفی افزایش نرخ تورم ممکن است باعث کاهش توان خرید داخلی شود و در نتیجه تقاضا برای واردات کاهش یابد که می تواند به کاهش حجم تجارت منجر شود. ضریب نرخ ارز حقیقی بر حجم تجارت کاملا مثبت و معنی دار است. این مسئله نشان دهنده آن است که با افزایش نرخ ارزحقیقی (کاهش ارزش پول ملی) در بلندمدت حجم تجارت بهبود می یابد و نسبت صادرات به واردات افزایش پیدا می کند. همچنین در بلندمدت سرانه تولید ناخالص داخلی ایران حجم تجارت را حدود۹۶۱۹/۳درصد و سرمایه گذاری مستقیم خارجی، نیز حجم تجارت را به میزان۳۶۷۲/۲درصدافزایش می دهد. به این صورت که افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی به رونق بیشتر در بخش های مختلف اقتصادی منجر می شود که می تواند تاثیر مثبتی در افزایش حجم تجارت نیز داشته باشد. بنابراین برای افزایش حجم تجارت و کاهش تاثیرات منفی تحریم های تجاری و نرخ تورم، ایجاد توافقات تجاری با کشورهای دیگر، تسهیل فرآیند واردات مواد اولیه، توسعه بخش های صادراتی، کنترل نرخ ارز، تشویق به سرمایه گذاری خارجی مستقیم و توسعه بخش های تولیدی و تکنولوژیک می تواند سیاست های موثری در جهت افزایش حجم تجارت و ارتقاء اقتصاد ایران باشد.

کلیدواژه ها:

حریم های تجاری ، نوسانات نرخ ارز ، حجم تجارت ، فرآیند خود توضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL)