منهج تفسیری المیزان، همچنان بهترین منهج

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: اولین کنگره بین المللی علامه سید محمد حسین طباطبایی
  • کد COI اختصاصی: HEKMATE01_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن موسی وند

دکتری کلام امامیه تهران (پردیس فارابی)

چکیده

شاهکار تفسیری علامه طباطبایی پس از چند دهه، همچنان در اوج مباحث تفسیری و تحقیقات مفسران و محققان علوم قرآنی است. این تفسیر از همان ابتدای انتشارش با واکنش های زیادی مواجه شد ولی آنچه بیش از همه محل نزاع و ایراد واقع گشت روش علامه طباطبایی در تفسیر قرآن است که به تفسیر قرآن به قرآن معروف شده است. مخالفان و منتقدان به ادله بسیاری استناد کرده اند تا در صحت و درستی و حجیت و اعتبار این روش تفسیری خدشه وارد کنند و آن را در تعارض با روایات اهل بیت و حتی خود قرآن معرفی کنند. نگارنده بر این باور است که نه تنها هیچ یک از آن همه ادله و شواهد، وافی به مقصود مخالفان و منتقدان نیست و مدعای آنها را اثبات نمی کند و نه تنها شواهدی بر خلاف مدعای منتقدان وجود دارد که به لحاظ دلالت و سند اقوی از شواهد آنهاست بلکه از جانب سوم، مدعای خود مخالفان مشتمل بر تناقض و به نوعی خودشکن است. این مقاله در نظر دارد طی چند گفتار، تبیینی نسبتا نو از روش تفسیر قرآن به قرآن و صحت و اعتبار و استحکام - بلکه انحصار روش تفسیر قرآن در این منهج- ارائه و آنها را به اختصار، توضیح بدهد. مدعای نویسنده آن است که روش تفسیری علامه طباطبایی(قرآن به قرآن) در میان همه روشها و مناهج تفسیر قرآن، اگر به لحاظ منطقی، تنها روش موجه نباشد، قطعا بهترین آنهاست که کمترین اشکال و نقص را دارد. نکته بسیار مهم آنست که آنچه مرحوم علامه مدعی آنست بی نیازی «قرآن» از شرح و بیان غیرخود است و نه بی نیازی انسان از مراجعه به غیرقرآن. طبیعی است هر مکتوبی(حتی در غایت وضوح و سادگی و بلاغت) ممکن است در نظر عده ای، مبهم و مجمل جلوه کند و محتاج شرح و بیان باشد اما این نیازمندی به تفسیر و شرح و تبیین، صرفا منسوب به خواننده است و نه کتاب. به عبارت دیگر میان حکم به «احتیاج قرآن به شرح و تفسیر» و «احتیاج خواننده قرآن به شرح و تفسیر»، باید فرق نهاد و میان این دو مطلب، فرق بسیار است.

کلیدواژه ها

قرآن بسندگی، اعجازقرآن، تحدی قرآن، هدایت گری قرآن، جایگاه روایات، روایات تفسیری

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.