نجف الهیاری فرد - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری

با توجه به چالش جدی تأمین غذای جمعیت آینده، گیاهان تراریخته در 14 سال گذشته به منظور تولید مواد غذایی و مصارف صنعتی به رشد و توسعه قابل توجهی یافته هند. هدف از نگارش این مقاله بررسی و تدوین وضعیت و روند تولیدات جهانی گیاهان تراریخته است. براساس گزارشات مؤثرتر زیادی به یکی یزدی تکنولوژی کشاورزی ISAAA (انتشار یافته در سال 2٬011 میلادی) در حال حاضر 16/7 میلیون کشاورز در مساحتی بالغ بر 160 میلیون هکتار در 29 کشور جهان به صورت تراریخته را تولید می‌نمایند. سطح زیر کشت محصولات مذکور طی سال‌های 1٬996 تا 2٬011 (15 سال) در کشورهای جهان از 1/7 میلیون هکتار به 160 میلیون هکتار رسیده است. بر این اساس محصولات تراریخته با رشدی 94 برابری به عنوان سریع‌ترین فناوری کشاورزی مورد پذیرش در تاریخ معاصر به شمار می‌آیند. تحلیل روند رشد و توسعه محصولات تراریخته در کشورهای مختلف بیانگر آنست که سرعت رشد کشورهای در حال توسعه از سال 2٬003 نسبت به کشورهای توسعه یافته بیشتر شده است. حدود 50% سطح زیر کشت محصولات تراریخته در سال 2٬00011 مربوط به کشورهای در حال توسعه است و پیش‌بینی می‌شود در سال 2٬012 از کشورهای صنعتی پیشی بگیرد. پنج کشور در حال توسعه پیشتاز تولیدکننده محصولات تراریخته در سال 2٬011 کشورهای هندوستان و چین در آسیا، برزیل و آرژانتین در آمریکای جنوبی و آفریقای جنوبی در قاره آفریقا هستند که در مجموع 40% از جمعیت جهان که تا سال 2٬100 به 10 میلیارد نفر خواهد رسید را در خود جای داده‌اند. گیاهان تراریخته صدایی به ترتیب شامل ذرت، سویا، پند و کلزا بیشتری نسبت سطح زیر کشت گیاهان تراریخته را شامل می‌شوند. امروزه 82% از پنج، 75% سویا، 32% ارزان‌تر و 26%از کلزا تجاری خود می‌باشند. صفات مقاومت علف کش‌ها ، آفت کش‌ها و نیز ترکیب آن‌ها بیشتر صفات مورد نظر در گیاهان تراریخته بوده‌اند.

وضعیت جهانی، تولیدات گیاهی، موجودات تراریخته