بیان نمادین نور و رنگ (سبز و سفید و سرخ) در نگارگری ایرانی اسلامی

ایرانیان باستان اعتقاد داشتند که همیشه نور با ظلمت و تاریکی در نبرد است و هنرمند با ودیعه آسمانی خره یا خوره این امکان را کسب می کند که در ساحت و حوزه خیال سیر کند و از عالم جسمانی رهایی یابد. که بعدها در دوره اسلامی به عنوان تفکری عرفانی و دستاویز مهمی برای نگارگران قرارگرفته است. نگارگر ایرانی در آثارش همواره از نور بهره برده است که در بیان هنرمندان، از آن به رنگ تعبیر شده است. و بدین گونه است که روشنی و رنگ ا ز گزینه های بنیادین هنرنگارگری و کرانه های آسمان دیداری نگارگران ایرانی به شمار می رود. و بر این اساس نگارگر عارف ایرانی، مبتنی برفرهنگی سراسر رنگ و نور به نگارگری دست می زند. ایرانیان- به ویژه عرفای ایرانی- به صورت خاص ابعاد آن را مورد توجه قرار داده اند. اعتقاد بر این است که نور علت ظهور رنگ هاست و بر این اساس کارکردهای روحانی رنگ ها بر پایه ی عالم ازلی و مثالی معنای رنگ ها را تشکیل می دهند. هدف از این پژوهش شامل بیان نمادین دوعنصر نور و رنگ در نگارگری ایرانی- اسلامی و بررسی جایگاه نور و رنگ به لحاظ وسعت و اهمیت در کاربرد نگاره های مختلف و بیان نور و رنگ به لحاظ فضا سازی، ساختمان شکلی در ترکیب نگاره های مذهبی می باشد. روش تحقیق این مقاله روش توصیفی- تحلیلی است و با توجه به اهداف پژوهش و به دلیل دارا بودن ویژگی های مذهبی در نگاره های ایرانی نور و رنگ دارای بیان نمادین و سمبولیک می باشند، اما از نظر وسعت سطح و غلبه رنگ باتوجه به متن، مکتب، موضوع و نگارگر متفاوت است.

کلیدواژه ها:

نمادین ، نو ر و رنگ ، نگارگری ، ایرانی اسلامی