تاثیر باکتری های حل کننده فسفات در تامین فسفر از سنگ فسفات و بهبود رشد دانهال های پسته (Pistacia vera L.) در سطوح مختلف شوری آب آبیاری

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: مجله علوم باغبانی، دوره: 38، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JHSUM-38-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 151
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرهاد آذرمی آتاجان

گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

محمد حسن سیاری زهان

گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

عبدالله میرزایی

گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

استفاده از باکتری های حل کننده فسفات (PSB) متحمل به شوری از روش های موثر در افزایش کارایی سنگ فسفات، تامین فسفر مورد نیاز گیاه و بهبود رشد آن در محیط‎های شور می باشد. به منظور بررسی نقش PSB در تامین فسفر مورد نیاز دانهال های پسته در شرایط شور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل PSB در سه سطح [شاهد (PSB۰)، باکتری Pseudomonas sp. ۱ (PSB۱) و باکتری Pseudomonas sp. ۲ (PSB۲)]، سنگ فسفات در دو سطح (صفر و ۳۰ میلی‎گرم فسفر از منبع سنگ فسفات) و شوری آب آبیاری در سه سطح (صفر، ۵ و ۱۰ دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که شوری آب موجب کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، کلروفیل، کاروتنوئیدها، مقدار نسبی آب و شاخص پایداری غشای برگ و غلظت فسفر اندام هوایی و ریشه دانهال های پسته گردید. در مقابل، پرولین، قندهای محلول و سدیم با افزایش شوری آب در برگ دانهال ها انباشته شد. با توجه به نتایج، اگرچه کاربرد سنگ فسفات به تنهایی تاثیر چندانی بر شاخص های مورد مطالعه نشان نداد، اما کاربرد هم زمان آن با باکتری ها بیشترین نقش را در بهبود رشد دانهال های پسته به ویژه در شرایط شور داشت. بیشترین مقدار وزن خشک اندام هوایی (۱/۸۹ گرم بر دانهال) و ریشه (۱/۵۹ گرم بر دانهال)، کلروفیل b (۱/۳۰ میلی‎گرم بر گرم وزن تر)، کاروتنوئیدها (۱/۳۵ میلی‎گرم بر گرم وزن تر)، قندهای محلول (۵۹/۱ میلی‎گرم بر گرم وزن تر)، پرولین (۳۶/۷ میلی‎گرم بر گرم وزن تر)، مقدار نسبی آب برگ (۹۱/۰ درصد)، شاخص پایداری غشا (۸۴/۰ درصد)، غلظت فسفر اندام هوایی (۰/۳۹ درصد) و غلظت فسفر ریشه (۰/۳۵ درصد) از کاربرد هم زمان سنگ فسفات و باکتری ها ( به ویژه سویه PSB۲) در شرایط غیرشور به دست آمد. از طرفی، تلقیح با PSB (هم به صورت مجزا و هم همراه با سنگ فسفات) موجب کاهش تجمع سدیم در اندام هوایی و ریشه دانهال های پسته شد. ازاین رو، استفاده از باکتری‎های حل کننده فسفات با کارایی بالا و خصوصیات محرک رشدی مناسب، می‎تواند علاوه‎بر افزایش کارایی سنگ فسفات و تامین فسفر مورد نیاز دانهال ها موجب بهبود رشد و افزایش مقاومت آن ها به تنش شوری گردد.

کلیدواژه ها

باکتری های محرک رشد گیاه, تنش شوری, جذب آب, منابع فسفر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.