زینب قاضی مطلق - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فر
علی تهرانی فر - دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین آروئی - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
وحید جهانبخش - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

آلودگی محیط کشت، یکی از مشکلات رایج کشت بافت می باشد که باعث از بین رفتن تعدادی و یا گاهی تمامی ریزنمونه های کشت گردیده، می شود. در این تحقیق، تاثیر دو ماده شیمیایی نگه دارنده غذایی متیل پارابن و پروپیل پارابن بر حذف و یا کاهش آلودگی القا شده در محیط کشت درون شیشه ای گیاهچه های سیب رقم گالا مورد بررسی قرارگرفت. ابتدا به منظور تعیین بهترین غلظت مناسب برای جلوگیری از جوانه زنی قارچ پنی سیلیوم دیجیتاتوم، پیش تست آزمون جوانه زنی اسپور قارچ روی محیط کشت MS همراه با ماده و غلظت مورد نظر صورت گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بهترین غلظت برای کاهش درصد جوانه زنی اسپور قارچ، غلظت های 600 و 225 پی پی ام به ترتیب برای ماده متی لپارابن و پروپیل پارابن م یباشد. سپس رشد هیف در رابطه با ماده و غلظت مورد نظر انجام گرفت. نتایج نشان داد در تیمارهای مورد آزمایش، جوان هزنی اسپور بهتر از رشد هیف کنترل م یشود. در مرحله بعد، ریز نمونه های گیاهان انتخابی سیب در محیط کشت MS همراه با پارابن ها در غلظت های مورد نظر کشت شدند. نتایج نشان داد که در همه تیمارها با افزایش غلظت، ازخصوصیات رشدی گیاه (تعداد برگ، ارتفاع، وزن تر و وزن خشک) کاسته م یشود. در مرحله چهارم، تاثیر پاراب نها به همراه اسپور قارچ پن یسیلیوم دیجیتاتوم بر رشد گیاه در محیط کشت MS بررسی گردید. نتایج نشان داد در غلظت های 600 پی پی ام متیل پارابن و 225 پی پی ام پرو پیل پارابن، ممانعت از جوانه زنی اسپور قارچ به ترتیب به میزان 100 % و 94 % مشاهده گردید و انتظار م یرفت درصد آلودگی به میزان کمی مشاهده گردد، اما برخلاف انتظار درصد آلودگی ظروف کشت قابل توجه بود. اینطور به نظر می رسد که مسدود بودن درب ظروف با فویل آلومنیوم و عدم هر گونه تبادل هوا با بیرون و در نتیجه حضور قطرات آب بر جداره ظروف کشت موجب گردیده تا اسپو رهای قارچ اضافه شده به محی طکشت از رطوبت موجود جداره ظرف استفاده کرده و جوانه زنی اسپور صورت گرفته باشد و از آنجا که این غلظت ها مانع جوانه زنی اسپور قارچ گردیده، نه رشد هیف، در نتیجه پس از جوانه زنی، رشد هیف ادامه یافته و باعث ایجاد آلودگی ظروف گردیده است.

متیل پارابن، پروپیل پارابن، جوان هزنی اسپور، رشد هیف