رضا پسندیده - دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه فردوسی
سعید سعید - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصف
مجید پسندیده - دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه شهید ب
علیرضا ترنگ - استادیار بخش تحقیقات ژنومیکس، مدیریت منطقه شمال کشور (رشت)، پژوهشکده

در اوایل دهه 1980 ، انسولین انسانی در باکتریهای نوترکیب ساخته شد که امروزه برای بیماران مبتلا به دیابت به طور گستردهای استفاده میشود. با این وجود، باکتریها نمیتوانند پروتئینهای پیچیدهای نظیر آنتیبادیهای مونوکلونال یا فاکتورهای انعقاد خون را که نیاز به تغییرات پس از ترجمه برای فعال شدن یا پایداری در شرایط درون تنی دارند، بسازند. این تغییرات فقط در سلولهای کشت داده شدهی پستانداران یا در سلولهای حیوانات زنده به طور کامل صورت میگیرند. راکتورهای زیستی، گیاهان یا حیوانات تراریختی هستند که برای تولید پروتئینهای دارویی استفاده میشوند. در حال حاضر، پیشرفتهای قابل توجهای برای ایجاد حیوانات تراریخت به منظور بیان پروتئینهای دارویی در غدد پستانی و سفیده تخم مرغ انجام گرفته است. امروزه تکنولوژیهای تراریخت، کاربرد گسترده ای در تولید انبوه و اقتصادی پروتئینهای مهمی نظیر آنتیبادیهای مونوکلونال، به منظور درمان سرطان و بیماریهای خودایمنی، یافته اند. این مقاله، مروری بر معرفی سیستمهای مختلف برای تولید پروتئینهای دارویی می باشد.

باکتری نوترکیب، پروتئین دارویی، حیوان تراریخت، راکتور زیستی