محمد صادق عرب - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی دانشگاه
ساره بوستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی دانشگاه
ساناز بوستانی - پزشک طرحی شاغل در مرکز بهداشتی درمانی کوشکک فارس
محمد علی فربودنیای - عضو هیئت علمی پژوهشکده فرآیند های تبدیلی و زیست محیطی فارس - بخش متابول

کاندیدازیس بیماری عفونی متداولی است که توسط مخمری بنام کاندیدا آلبیکانس ایجاد میگردد. داروهای سنتزی علیرغم تأثیر پذیری قابل توجه، عوارض نامطلوب زیادی بهمراه داشته و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیستند، بنابراین جستجو جهت دستیابی به مواد فعال ضد قارچی طبیعی همواره مورد توجه محققان بوده است. در پروژه حاضر اثرات ضد کاندیدایی چندین گیاه خوراکی متداول در زنجیره خوراکی انسان در شرایط In vitro و In vivo مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره های آبی و متانولی این گیاهان با روشهای استاندارد استخراج و اثرات ضد کاندیدایی آنها بررسی شد. در شرایط In vitro با سنجش پارامتر هایی نظیر حداقل غلظت مهار کنندگی و اندازه گیری هاله ممانعت از رشد، از بین گیاهان مورد بررسی عصاره های آبی و متانولی نارنج لیموترش، نعناع، سیر و موسیر اثرات ضد مخمری چشمگیری داشتند که سیر و موسیر موثرترین آنها بودند. نتایج حاصل از In vivo نیز گویای تأثیر مثبت ضد کاندیدایی این گیاهان میباشد و بویژه بررسی میزان دفع کاندیدا آلبیکانس از طریق دستگاه گوارش در خلال 36 روز زمان آزمایش با استفاده از روش کشت مدفوع نشان داد که میزان دفع در حیوانات تحت درمان با عصاره های سیر و نعناع در مدت 24 روز به شکل کاملا موثر و معنی دار کاهش یافته و به ترتیب در مدت 36 و 49 روز به صفر رسیده است. بطور خلاصه گیاهان فوق میتوانند بعنوان مکمل درمان با گنجانیدن منظم آنها در زنجیره غذایی و یا جداسازی مواد موثره آنها نقش مهمی در کنترل و یا درمان کاندیدازیس ایفا نمایند.

کاندیدا آلبیکانس، عصاره گیاهی، اثرات ضد قارچی، حداقل غلظت مهار کنندگی