ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرمپلاسم گلرنگ با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

در بین گیاهان روغنی متداول در جهان ، گلرنگ تنها گیاه بومی ایران میباشد و کشور ما به عنوان یکی از مراکز تنوع آن شناخته می شود. تخمین تنوع ژنتیکی لاینهای مناطق مختلف جغرافیایی اطلاعات با ارزشی را در باره نگهداری و استفاده از ژرم پلاسم دست نخورده موجوددر هر منطقه را در اختیار اصلاحگران قرار می دهد تا از این تنوع جهت افزایش کارآیی صفات کیفی و کمی و افزایش عملکرد استفاده کنند .ب ه منظور ارزیابیتنوع ژنتیکی ژرم پلاسم گلرنگ، 72 ژنوتیپ گلرنگ از ژرمپلاسم بینالمللی و بومی ایران ( 69 ژنوتیپ زراعی از مناطق آمریکا، کانادا، سیمیت، مکزیک، ترکیه، مصر، هند و 3 نمونه گلرنگ وحشی اکسیکانتا) توسط 20 نشانگر ملکولی ISSR مورد بررسی قرار گرفت. از میان 338 باند تکثیر یافته تعداد 332 باند چندشکلی نشان دادند. متوسط تعداد باند پلیمورفیسم در هر آغازگر 16/6 بدست آمد. تعداد باند چندشکل تکثیر یافته در هر آغازگر بین 12-21 باند بود. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر نشان داد که این نشانگر قادر به تشخیص ژنوتیپها از یکدیکر است. تودههای ایرانی در اکثر گروهها حضور داشتند کهاین امر دلیل بر تنوع زیاد در داخل جمعیت گلرنگ ایرانی و همچنین کاندید بودن این منطقه به عنوان یکی از خاستگاههای اصلی برای ژرمپلاسم گلرنگ است.بر اساس فاصله ژنتیکی نی، جمعیت ایران با جمعیتهای آمریکا، مکزیک و سیمیت کمترین فاصله را داشتند لذا احتمال تهیه تودههای اولیه ژنوتیپهای مورد مطالعه این جمعیتها از ایران وجود دارد. شاخصهای تنوع، تجزیه به مختصات اصلی و تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که عمده تنوع در داخل جمعیتها است. تجزیه به مؤلفه های اصلی، گروهبندی بدست آمده در تجزیه خوشه ای را تائید نمود. بر اساس عدم تطابق تنوع ژنتیکی و جغرافیایی بدستآمده در این پژوهش به نظر می رسد که انتخاب ژنوتیپها جهت اجرای برنامه های اصلاحی در گلرنگ بهتر است با استفاده از تنوع ژنتیکی صورت بگیرد. این نتایج نشان داد که نشانگر ISSR میتواند یک سیستم نشانگر مناسب در جهت تشخیص تنوع داخل گونهای و روابط ژنتیکی بین گونهای برای استفاده در اصلاح گونه ها مورد استفاده قرار گیرد

کلیدواژه ها:

گلرنگ ، تنوع ژنتیکی ، PCoA ، ISSR