محمد احسان مقدم - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

تکامل تاریخی درک ما از کودکی و نوجوانی، منجر به تغییر رویکرد نسبت به کودکان بزهکار و ایجاد نظام دادرسی ویژه اطفال شده است. این نظام مبتنی بر سیاست کیفری افتراقی است که به دلیل ویژگی های خاص کودکان و نوجوانان و نیاز به حمایت و اصلاح آنان، به جای مجازات، بر بازپروری و توانمندسازی آنان تاکید دارد. در ایران، این رویکرد افتراقی در قوانین و مقررات مربوط به مراحل تحقیقات مقدماتی و دادرسی اعمال شده است. با این حال، چالش هایی در زمینه تضمین دادرسی عادلانه اطفال، از جمله رعایت حقوق آنان در طول فرایند قضایی و دسترسی به وکیل و مشاور حقوقی، همچنان وجود دارد. در نظام حقوقی کامن لا نیز، با وجود تفاوت ها در ساختار و رویه ها، اصل بر حمایت از کودکان و نوجوانان بزهکار است. این نظام بر اهمیت آموزش، توانمندسازی و بازاجتماعی کردن کودکان و نوجوانان بزهکار تاکید دارد و از مجازات های سخت و طولانی مدت پرهیز می کند. به طورکلی، نظام های حقوقی مختلف، با در نظر گرفتن ویژگی های خاص کودکان و نوجوانان، در پی ایجاد یک نظام دادرسی عادلانه و موثر برای آنان هستند. این نظام ها با تاکید بر حمایت، اصلاح و بازپروری، به جای مجازات، در پی کاهش بزهکاری و ارتقای سطح زندگی کودکان و نوجوانان هستند.

دادرسی عادلانه اطفال، سیاست کیفری افتراقی، نظام حقوقی کامن لا، بزهکاری اطفال