کرامت اله زیاری - فوق دکترای مهندسی شهرسازی، استاد برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران
ابوالفضل منصو ری اطمینان - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریز ی شهری، دانشگاه تهران، ایران

طی سال های اخیر، گسترش سریع شهرها، پیشرفت های تکنولوژیکی و گرایش به سوی زندگی ماشینی، موجب آلودگی شهرها، تخریب محیط زیست و پوشش گیاهی شهرها و حومه آن ها و از بین رفتن تعادل اکولوژیکی محیط شده است که تمامی این مسائل در عمل منجر به ناپایداری محیط زیستی شهرها شده است. عصر جدید با اتکا به فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، راه حل های متنوعی برای بسیاری از مسائل فراهم نموده و توانسته در این عرصه نیز به کمک جامعه شهری آمده و برای حل مشکلات موجود ارائه راهکار نماید. در این بین، شهر الکترونیک، به عنوان یکی از مفاهیم نوظهور که با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات متولد شده، قابلیت حل بسیاری از مشکلات و چالش های امروزی کلان شهرها و از جمله مسائل محیط زیستی آن ها را دارد. پژوهش حاضر در راستای بررسی نقش و تاثیر تحقق پذیری شهر الترونیک شهر مشهد بر پایداری محیط زیستی آن انجام گرفته است. در این پژوهش پس از مرور مبانی و مفاهیم مرتبط، به تدوین چارچوب سنجشی پژوهش اقدام شده و سپس مبتنی بر چارچوب سنجشی نگاشته شده، پرسشنامه ای محقق ساخته براساس طیف لیکرت بین ۴۰ نفر از متخصصان و پژوهشگران مرتبط با موضوع این پژوهش در سطح شهر مشهد با روش گلوله برفی توزیع شده و نتایج آن با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل واقع شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین تحقق پذیری شهر الکترونیک و مولفه های سازنده ی پایداری محیط زیستی از جمله حفاظت از محیط زیست، مدیریت تقاضای حمل و نقل و بهبود کیفیت و سلامت محیط زیست در سطح شهر مشهد، راطبه ای معنادار، مستقیم و قوی وجود دارد و تحقق پذیری شهر الکترونیک مشهد به طور معنی داری پایداری محیط زیستی آن را تبیین می کند که مقدار آن برابر با ۷۸/۷ درصد است. بدین ترتیب، در مجموع می توان اذعان داشت که تحقق پذیری شهر الکترونیک مشهد در عمل می تواند منجر به بهبود و تقویت پایداری محیط زیستی این شهر شود.

شهر الکترونیک؛ فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ پایداری می زیستی؛ شهر مشهد