ارزیابی پراکنش جغرافیایی و احتمال استقرار گونه های سوسری در انبارهای شش استان خرماخیز ایران
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله طب نظامی، دوره: 26، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_MILIT-26-2_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 195
نویسندگان
گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، کرج، ایران
پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران، ایران
سید محمد علی ابراهیم زاده موسوی
گروه مهندسی علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
چکیده
زمینه و هدف: : باتوجه به توانایی سوسری ها در انتقال عوامل بیماریزا به مواد غذایی، این گروه از حشرات به لحاظ کاربرد در جنگ و ترور زیستی تهدیدی برای امنیت غذایی کشورها محسوب می شوند. در این پژوهش شناسایی فون سوسری ها (Blattodea)، نحوه پراکنش جغرافیایی و پتانسیل استقرار آن ها در انبارهای خرمای شش استان مهم خرماخیز ایران شامل کرمان، فارس، خوزستان، سیستان و بلوچستان، بوشهر و هرمزگان به منظور پیش بینی احتمال مخاطره آن ها در سال ۱۴۰۱ انجام شد.روش ها: از روش آماری تحلیل عاملی (factor analysis) برای بررسی واریانس بین چند متغیر وابسته براساس توصیف آن ها برحسب تعداد اندکی متغیر (عامل) نهان موثر بر نوع توزیع جمعیت استفاده شد. تحلیل خوشه ای به روش سلسله مراتبی و صحت آن با استفاده از تشخیص خطی و تعمیم تفکیک کننده خطی فیشر انجام شد.یافته ها: در مناطق خرماخیز ایران سه گونه سوسری شامل سوسری آمریکایی Periplaneta americana، سوسری شرقی Blatta orientalis و سوسری آلمانی Blattella germanica فعال بودند. بالاترین پراکنش این سوسری های به ترتیب در استان های (کرمان، فارس و بوشهر)، (کرمان و سیستان و بلوچستان)، (خوزستان و سیستان و بلوچستان)، (خوزستان و سیستان و بلوچستان)، بوشهر و فارس بود. بالاترین نرخ استقرار نسبی مربوط به سوسری شرقی و در استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان بود. بیشترین طاقچه زیستگاهی (habitat niche) بهره برداری نشده در استان هرمزگان و مربوط به سوسری آلمانی بود. هرچه شاخص طاقچه زیستگاهی بهره برداری نشده بالاتر باشد، احتمال طغیان پیش بینی نشده آن سوسری در انبارهای آن استان بالاتر است.نتیجه گیری: تشخیص زودهنگام برای جلوگیری از گسترش عامل بیولوژیکی نوعی پدافند غیرعامل در مقابل تهدید زیستی است. نتایج این پژوهش در فرایند تجزیه وتحلیل خطر سوسری ها برای تعیین میزان احتمال مخاطره ناشی از آن ها ضروری است.کلیدواژه ها
مخاطره زیستی, نظارت, سوسری, پراکنش زیستی, استقرار جمعیتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.