جایگاه سواد رسانه ای در کتاب های درسی دوره متوسطه اول

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه اندیشه های نوین تربیتی، دوره: 20، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JONTOE-20-2_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 204
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرضیه معتمدی محمدآبادی

دکترای برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

عباس اسدی

دانشیار گروه روزنامه نگاری، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه سواد رسانه ­ای در کتاب­ های درسی دوره متوسطه اول انجام شد. رویکرد پژوهش، کمی و روش پژوهش، تحلیل محتوا بود. جامعه پژوهش، همه کتاب­ های درسی دوره متوسطه اول در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بود که از میان آنها ۱۵ کتاب شامل کتاب­ های تفکر و سبک زندگی، مطالعات اجتماعی، آمادگی دفاعی، پیام­ های آسمان، فارسی و کار و فناوری پایه­ های هفتم، هشتم و نهم به دلیل تناسب با موضوع به ­عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات چک­لیست محقق­ساخته شامل ۵ مولفه و۲۹ زیرمولفه سواد رسانه­ای بود. برای بررسی روایی، چک­ لیست تهیه ­شده به تایید پنج نفر از صاحب­نظران رسید و برای تعیین پایایی از روش توافق ارزیابان استفاده شد. تجزیه ­وتحلیل داده­ها با روش آنتروپی شانون و آمار توصیفی انجام شد. نتایج به­ دست­ آمده نشان داد در کتب درسی پایه هشتم بیش از دیگر پایه­ ها به مولفه­ های سواد رسانه ­ای توجه شده است. همچنین از میان ابعاد سواد رسانه­ ای، بعد نظری سواد رسانه ­ای دارای بیشترین فراوانی (۴۱ درصد) و رژیم مصرف رسانه ای دارای کمترین فراوانی (۵/۱ درصد) بود و بر اساس نتایج حاصل از آنتروپی شانون، زیرمولفه آسیب­ های رسانه، بیشترین ضریب اهمیت را در کتاب­ های دوره اول متوسطه داشت. نتایج پژوهش حاکی از توجه نامتوازن به ابعاد سواد رسانه­ ای در کتب دوره متوسطه اول است؛ از این­ رو چگونگی توزیع مولفه­ های سواد رسانه­ ای در این دوره نیازمند بازنگری می­باشد.

کلیدواژه ها

سواد رسانه ای, تحلیل محتوا, کتاب درسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.