بررسی و تحلیل منافع مستوفات و غیر مستوفات در قوانین ایران و فقه

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: مجله علمی حقوق و مطالعات نوین، دوره: 5، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_SJLMS-5-1_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 5677
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عرفان رهائی

دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران. (نویسنده مسئول)

سید مهدی میر داداشی کاری

دانشیار گروه حقوق خصوصی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.

چکیده

فقها، ضمان منافع را به دو دسته ضمان منافع مستوفات و ضمان منافع غیر مستوفات تقسیم کرده اند. از آنجا که ممکن است حکم این دو دسته با همدیگر تفاوت داشته باشد مناسب است هر کدام جداگانه بررسی شوند. ۱- منافع مستوفات: منافع مستوفات عبارتند از منافعی که شخص تلف کننده آنها را استفاده کرده و از آنها بهره برده است مانند ساکن شدن در منزل و یا سوار شدن بر ماشین.در این گونه منافع مشهور فقها ضمان را پذیرفته اند و تنها برخی از فقها مانند ابن حمزه با آن مخالفت کرده اند. شیخ انصاری در این باره می نویسد:"اگر جنسی که به عقد فاسد فروخته شده منفعتی داشته باشد و مشتری از آن استفاده کرده باشد، بنابر مشهور واجب است عوض آن را بپردازد." صاحب جواهر نیز چنین ادعایی را نقل می کند. چون این حکم مورد قبول نزدیک به اتفاق همگی فقهاء می باشد و از طرفی اگر ضمان در منافع غیر مستوفات ثابت شود، ضمان در این گونه منافع به اولویت ثابت می شود، از این رو از نقد و بررسی ادله در اینجا خودداری می شود. ۲- منافع غیر مستوفات ، منافع ممکن الحصولی است که شخص امکان بهره برداری را از مالک سلب کرده و خودش هم منتفع نشده است .

کلیدواژه ها

مسئولیت غاصب, منافع مستوفات, منافع غیر مستوفات, قاعده علی الید, ضمان منافع

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.