سالار عبدالملکی - کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجاناداره آموزش و پرورش منطقه قروه، مرکز جامع سنجش، آموزش، توانبخشی و مداخله بهنگام رشدی تربیتی قروه
پروانه حیدری - کارشناسی ارشد، برنامه ریزی درسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندجاداره آموزش و پرورش منطقه قروه، مدرسه شاهد امام سجاد (ع)
محمدنعیم عبدالملکی - کارشناسی، روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور واحد همداناداره آموزش و پرورش منطقه قروه، دبستان استقلال روستای گنداب علیا

یکی از ملزومات اساسی جهت رشد مطلوب دانش آموزان، برخورداری آنان از سطح مطلوبی از تفکر انتقادی است . بر این اساس، مسئله ای که معلم در اقدام پژوهی حاضر با آن مواجه شد این بود که دو نفر از دانش آموزان پایه ششم ، علی رغم عملکرد موفق در تحصیل ، در برخی از موارد همچون مسائل چالشی و تحلیلی ، بحث در گروه، گفت وگوی مبتنی بر استدلال و ... دچار مشکل و ضعف بودند. از این رو معلم در این پژوهش ، مصمم شد جهت رفع این مشکلات، تفکر انتقادی این دو دانش آموز را تقویت کند. به منظور اطمینان از تفکر انتقادی پایین دانش آموزان موردنظر، از دو ابزار مشاهده و پرسشنامه استفاده شد. نتایج مشاهدات در طول یک ماه نشان داد هر دو دانش آموز در دروس و موقعیت های مختلف ، عملکرد ضعیفی در تفکر انتقادی از خود نشان دادند . همچنین نتایج تحلیل آماری نشان از نمره ضعیف تفکر انتقادی آنان داشت (دانش آموز اول نمره ۱۶ و دانش آموز دوم نمره ۱۰). با توجه به شرایط ، تصمیم بر این شد تا با بهرهگیری از اصول آموزش فلسفه به کودکان C)۴ (P، اقداماتی جهت بهبود وضعیت تفکر انتقادی این دانش آموزان صورت گیرد. سه محور اساسی جهت آموزش C۴P، داستان، فیلم و انیمیشن و بازی بودند. این محورها در ۱۰ جلسه به دو دانش آموز موردنظر آموزش داده شد. یافته های حاصل از چک لیست ارزیابی تفکر انتقادی نشان داد، آموزش فلسفه به کودکان موثر واقع شده و دانش آموزان نسبت به قبل تفکر انتقادی بالاتری از خود نشان دادهاند. همچنین نتایج تحلیل های آماری نشان داد نمرات تفکر انتقادی کل و ابعاد آن (استنباط، شناسایی مفروضات، استنتاج، تعبیر و تفسیر و ارزشیابی استدلالهای منطقی ) پس از آموزش C۴P در دانش آموزان بهبود پیدا کرده است ، به گونه ای که نمره دانش آموز اول پس از انجام مداخلات ۵۴ و نمره دانش آموز دوم ۵۱ گزارش شد. نتایج به دست آمده نشان داد، آموزش فلسفه به کودکان موجب می شود دانش آموزان از یادگیری مبتنی بر بینش استفاده نموده و راهکارهای شناختی و فراشناختی سطح بالا را در برخورد با مسائل درسی و غیردرسی پیش بگیرند و در نتیجه این کار سبب بهبود ابعاد تفکر انتقادی در آنان می شود.

تفکر انتقادی ، آموزش فلسفه به کودکان، داستان، فیلم و انیمیشن ، بازی .