تحلیل ساختاری-تاریخی دگرگونی های بوم شناسی انسانی قلعه طبرک اصفهان با محوریت رفتار نهادی و مردم

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دومین همایش ملی بازاندیشی در چشم اندازهای بوم های بیابانی، چالش ها و فرصت های کالبدی، انسانی و اقلیمی
  • کد COI اختصاصی: CRPDV02_042
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 191
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی حسین پور

پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، مرکز تحقیقات افقهای نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران.

شیرین طغیانی خوراسگانی

استادیار، مرکز تحقیقات افقهای نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران.

داریوش مرادی چادگانی

استاد مدعو، گروه شهرسازی واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران

الهام ناظمی

استادیار، مرکز تحقیقات افقهای نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران

چکیده

در مطالعه ی اسناد تاریخی اصفهان، قلعه طبرک، با نقش عملکردی ویژه ای دیده می شود که اکنون اثری از آن نیست. آثاری که متناسب با نیازهای زمان تغییرشکل داده اند یا از بین رفته اند، منابع بوم شناسی انسانی به شمار می روند که در ایران به دلیل اهمیت ویژه تر آثار فیزیکی برای مخاطبان، اهمیت اندکی یافته اند. در این مقاله سعی شده است با بازشناسی ارزش های مرتبط با بوم شناسی انسانی مبتنی بر رفتار، شکاف میان قلعه ی تاریخی و مقطع زمانی کنونی تحلیل شود. بوم شناسی انسانی، چگونگی و علل توزیع گروه های انسانی و تاثیر متقابل انسان و محیط در بستر تاریخ را مورد مطالعه قرار می دهد. این مقاله با رویکردی کیفی و راهبردی استقرایی با روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. فرایند آن شامل سه مرحله ی شناسایی ارزش های بوم شناسی انسانی قلعه طبرک، تحلیل ساختاری- تاریخی شواهد و تحلیل علت و معلولی ارزش های بوم شناسی انسانی مبتنی بر رفتار است. بر پایه ی یافته ها، در دوره های تاریخی که این قلعه توسط نهاد رسمی مورد توجه بوده است، علاوه بر رونق زیست درون قلعه، بر رفتار و زیست محله های پیرامونی نیز تاثیر گذاشته و قلعه به منظور تامین امنیت به عنوان یک کالا و خدمات عمومی، بخشی از فعالیت های حکومت را در دوره های تاریخی تشکیل می داده است. درمقابل، با تغییر رفتار مردم در نوع استفاده از قلعه علیه حکومت، نهاد رسمی بر از بین بردن قلعه متمرکز گردیده است؛ تغییر رفتار نهادی، منجر به ویرانی قلعه و تغییر استفاده کنندگان از آن شده است. با دگرگونی زیستگاه درون قلعه، رفتار مردم نیز بر از بین بردن این مکان ناامن متمرکز شده است. هم سویی رفتار نهادی و مردمی منجر به ویرانی زیستگاه درون قلعه و نشت زیستگاه بیرون آن، به درون شده، قلعه از بین رفته و درون آن همچون بیرونش به شکل محله ی مسکونی توسط مردم تصرف شده است. بدین ترتیب می توان بوم شناسی انسانی و در راس آن رفتار را در بقا یا از بین رفتن یکی از مستحکم ترین قلعه های پایتخت دیلمیان، سلجوقیان و صفویان تاثیرگذار دانست.

کلیدواژه ها

تحلیل ساختاری-تاریخی، بوم شناسی انسانی، قلعه طبرک اصفهان، رفتار نهادی و مردمی.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.