بررسی بازخوانی نقش آجر در معماری معاصر شهر مشهد

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه خراسان بزرگ، دوره: 10، شماره: 36
  • کد COI اختصاصی: JR_JPRESS-10-36_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 165
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید دلبری

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری- دانشگاه خیام مشهد

مهلا مسعودی

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری- دانشگاه خیام مشهد

مریم خزائی

استادیار دانشکده هنر و معماری موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری مشهد

چکیده

حضور آجر موید بسیاری از اصول و تفکرات فلسفی معماری ایرانی اسلامی همچون وحدت و کثرت، وحدت و ترکیب و سادگی است. در معماری پس از اسلام کاربرد هنرهای تزئینی محدودتر گشت، آجر یکی از مصالحی است که با توجه به پتانسیل ­های بالقوه­ای (نظیر رویکرد­های سازه­ای، تزئینی و زیبایی شناسی) که در فرم ­دهی دارد با تنوع بسیار در هنرهای تزئینی­ جلوه­ گر شد. اما این نوع کاربرد از آجر در سده اخیر مورد فراموشی قرار گرفته و شکوه گذشته خود را از دست داده است. این پژوهش، به دنبال آن است که هنر آجرکاری و نقش این عنصر ارزشمند را در سه دوره تاریخی و در سه بافت (سنتی، میانی و معاصر) کلان شهر مشهد با استفاده از روش­های ترکیبی (توصیفی، تحلیلی و موردی) موردبررسی قرار دهد. شیوه جمع­ آوری داده­ها، اسنادی-کتابخانه ­ای و مصاحبه است و تجزیه و تحلیل انجام شده نیز از نوع تحلیل محتوا بوده و درنهایت ۱۲ اثر از معماران مطرح مشهد با توجه به چهارچوب نظری به دست آمده موردبررسی قرار گرفته ­اند. یکی از دستاوردهای این پژوهش، شناسایی و مصاحبه با معماران برگزیده مشهدی است. به طورکلی مصاحبه­ های صورت گرفته نشان می­ دهد، هر معمار دارای جهان­بینی و نگرش خاصی نسبت به آجر بوده که این نگرش­ها در دسته بندی مشخص ارائه گردیده است. با توجه به نتایج و تحلیل­های حاصل از بررسی مشخص گردید، هر آنچه از این میراث ارزشمند طی دوره ­های مختلف به­ جای مانده و امروزه از آن به عنوان آجر یاد می شود، تقریبا وجه تکنیکی، اقتصادی و خاطره برانگیزی آن است.

کلیدواژه ها

آجر, معامری سنتی, تزئینات آجری, زیبایی شناسی, معماری معاصر مشهد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.