نقد زبانی ترجمه رمان فارسی به عربی با تکیه بر "اناه": ترجمه رمان "من او" از رضا امیرخانی
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: الدراسات الادبیه (فی اللغه العربیه والفارسیه و تفاعلهما)، دوره: 54، شماره: 107
- کد COI اختصاصی: JR_LITST-54-107_013
- زبان مقاله: عربی
- تعداد مشاهده: 250
نویسندگان
قسم اللغه الفارسیه و آدابها، کلیه الآداب والعلوم الانسانیه، جامعه قم ایران
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، ایران
چکیده
در سال های اخیر ترجمه آثار فارسی -بویژه ادبیات پایداری- به عربی جهشی چشمگیر داشته است. این ترجمه ها البته فارغ از غث و سمین نیستند و گاه ضعف هایی گزنده در آن ها مشهودند. این ضعف ها منتقدین را برمی انگیزد تا با نقدی روشمند به ارزیابی ترجمه های عربی از آثار فارسی توجه کنند. پژوهش حاضر به این پرسش پاسخ می دهد که چگونه الگوی ارزیابی ترجمه رمان با استناد به ابزارهای علمی ارائه دهیم؟ و افزون بر ارائه شاخص های ترجمه خوب برای تعیین سطح کیفی ترجمه، چگونه از وضعیت کنونی ترجمه برآورد داشته باشیم و ضعف های رایج را تشخیص و ریشه یابی کنیم؟ این مقاله با اتکا به الگویی علمی و روشمند، رمان "من او" از آثار فاخر ادبیات پایداری که تحت عنوان "اناه" به عربی ترجمه شده، مورد ارزیابی قرار داده است. رویکرد انتقادی ترجمه در این پژوهش براساس حاکمیت عوامل بر متن است؛ عواملی که متن اثر در چارچوب آنها نگارش می یابد و طبق میزان تاثیرگذاری، در سه گروه می گنجند: نرم، نیمه سخت و سخت. با این حال با توجه به مجال اندک مقاله، "اناه" تنها بر اساس عامل "ساختار زبان" (فعل، جمله بندی، صفت، قید،... ) از عوامل گروه نرم مورد ارزیابی قرار می گیرد. "اناه" با روشی که درپی می آید به نقد کشیده می شود: گام اول: انتخاب ۳۱ صفحه نمونه؛ گام دوم: تشخیص ایرادهایی دستوری، صرفی و نحوی در بخش های فعل، اسم، جمله بندی و ...؛ گام سوم: ریشه یابی ایرادهای ترجمه با استناد به منابع علمی؛ گام چهارم: ارائه راه حل ایرادهای ترجمه؛ گام پنجم: تعیین سطح کیفی ترجمه با استناد به فرمول و جدول نمرات. در نتیجه، بررسی "اناه" نشان می دهد در بسیاری موارد به نکات ظریف زبانی در متن مبدا و یا زبان مقصد توجه نشده و این امر به درک معنا ویا انتقال صحیح آن به زبان مقصد آسیب رسانده است. این ترجمه در نهایت با نمره ۶.۶۷- بر اساس معیارهای ارزیابی علمی نمره قابل قبولی نگرفت.کلیدواژه ها
ارزیابی ترجمه عربی, رمان من او, رضا امیرخانی, ادبیات پایداریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.