بررسی عملکرد سد باطله معدن مس مزرعه اهر از لحاظ پایداری و نشت

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-8-1_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 210
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

قدرت برزگری

دانشیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

راضیه مشهدی جعفرلو

دانش آموخته کارشناسی ارشد، زمین شناسی مهندسی، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

عطا الله ندیری

استاد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

پایداری سدهای باطله از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی از اهمیت زیادی برخوردار است. پایداری و ایمنی این سدها یکی از نگرانی­های کشورهای معدنی جهان از جمله ایران است. سد باطله معدن مس مزرعه در ۱۸ کلیومتری شمال شهرستان اهر، واقع شده است. این سد باطله به منظور ذخیره باطله حاصل از کارخانه تعلیظ و کاهش آلودگی معادن منطقه احداث شده است. تراز کنونی سد باطله پس از احداث و دو مرحله ترفیع  ۲۰۸۵ (متر بالاتر از سطح دریا) و با ارتفاع ۴۷ متر از بستر می­باشد. ساختگاه سد مورد مطالعه در زون زمین ساختی البرز غربی واقع شده است. هوازدگی توده سنگ در سطح و در راستای درزه­ها در حد کم تا متوسط ارزیابی می­گردد. بطور کلی شاخص کیفی توده­سنگ تا عمق ۲۰ متری از سطح زمین در حد خیلی ضعیف تا ضعیف و در اعماق بیشتر در حد متوسط تا عالی است. بر اساس نتایج آزمایش لوژان، تراوایی ساختگاه در بستر سد تا عمق حدود ۱۲ متر بطور متوسط ۳۵ لوژان و در تکیه­گاه­ها کمتر از ۵ لوژان تعیین شده است. در این تحقیق پایداری و عملکرد سد از لحاظ نشت از طریق مطالعات میدانی و تحلیل تعادل حدی با نرم افزارهای Seep/W و Slope/W مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می­دهد شیروانی­های بالادست و پایین­دست سد ضریب پایداری لازم را دارند. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل نشت، آب­بندی بستر اینگونه سدها بر اساس نفوذپذیری ساختگاه در زمان احداث آن­ها لازم می­باشد.

کلیدواژه ها

تحلیل پایداری, تحلیل نشت, زمین شناسی زیست محیطی, سد باطله

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.