محمدحسن نامی

صنعت گردشگری امروزه یکی از اقتصادی ترین فعالیت ها در چرخه ی ملی کشورها، به خصوص از جهت اشتغال و ارزآوری و رونق مناطق مختلف تلقی می شود که علاوه بر آن، دارای مزایای ارتباطی، سیاسی، فرهنگی و تاثیرات بین المللی خاص خود نیز است. به همین دلیل، اغلب کشورهای جهان از این فعالیت به منزله ی ابزاری راهبردی در توسعه اقتصادی استفاده می کنند. در گردشگری مذهبی (به عنوان یکی از اشکال مختلف گردشگری)، گردشگران از امکان مقدس مانند زیارتگاه ها، مقابر و امامزاده ها بازدید می کنند. شهر مشهد تنها کلان شهر شرق کشور و دومین کلان شهر مذهبی جهان پس از شهر مکه محسوب می شود. گردشگری مذهبی، به ویژه در سه دهه ی اخیر گسترش قابل توجهی در مشهد داشته است. ورود میلیونی زائران و مسافران به مشهد، آثار بسیار شگرفی و رونق اقتصاد این شهر، ایجاد فرصت های شغلی، ایجاد منابع درآمدی، تبالد فرهنگی اجتماعی و... داشته است. تعداد زائران و گردشگران وارد شده متغیر و بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر و حتی تا ۳۰ میلیون نفر نیز ذکر شده است. این حجم از گردشگر بر بخش خدمات به شدت تاثیر گذاشته و بیشترین درصد شاغلان را به خود اختصاص داده است. براین اساس، گردشگری مذهبی توانسته است به عنوان مهمترین عامل در تحول ساختار اقتصادی شهر مقدس مشهد ایفای نقش نماید.