بررسی انتقادی ادله مخالفان مساله «توجیه وسیله توسط هدف»

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 79

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-11-40_006

تاریخ نمایه سازی: 27 تیر 1403

چکیده مقاله:

انسان موجودی است دارای اراده که به محض رجوع به درون خود آن را می‎یابد. بدون تردید انسان افعال ارادی خود را از روی علم و آگاهی انجام می‎دهد و قطعا در فعل ارادی خود به دنبال هدف و غایتی است. چه بسا برای رسیدن به یک هدف باید فعل‎های متعدد از انسان صورت گیرد تا هدف اصلی تحقق پیدا کند. یکی از مسائل مهمی که در فلسفه اخلاق ذهن فیلسوفان را به  تفکر وا داشته این است که "اخلاقی بودن هدف، اتخاذ و انجام وسایل غیر اخلاقی را توجیه اخلاقی می ‎کند یا خیر"؟گروهی معتقدند که قداست و حسن هدف موجب حسن وسیله می شود. اما برخی دیگر معتقدند که هدف وسیله را توجیه نمی کند. مطلق انگاری این مساله باعث شده که مخالفان آن را به طور کلی مردود بدانند و به ادله ای استناد کنند که به نظر نگارندگان در اثبات مدعایشان ناتمام است. به علاوه اینکه با رجوع به تعالیم اسلام می توان مبانی و مصادیقی را یافت که به طور کلی مردود بودن این دیدگاه را خدشه دار می کند

کلیدواژه ها:

هدف ، وسیله ، فلسفه اخلاق ، توجیه اخلاقی ، توجیه وسیله توسط هدف

نویسندگان

رامین عزیزی

دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه فردوسی مشهد

جهانگیر مسعودی

استاد فلسفه و کلام دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)

سید مرتضی حسینی شاهرودی

استاد فلسفه و کلام دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اردبیلی، احمدبن محمد (۱۲۷۸ق). زبده البیان. قم: انتشارات مومنین ...
  • استرآبادی، محمدامین (بی تا). الفوائد المدنیه. دارالنشر لاهل بیت: ...
  • بحرانی، یوسف، (۱۳۷۶). الحدائق الناضره. نجف: دارالکتب الاسلامیه ...
  • بهبهانی، محمدباقر (۱۳۸۴). حاشیه الوافی. قم: موسسه العلامه المجدد الوحید ...
  • جزایری، سید نعمت الله (۱۴۱۴ق). زهر الربیع. بیروت: دارالجنان. ...
  • (بی تا). غایه المرام (شرح تهذیب الاحکام). بیروت: دارالجنان ...
  • حاجی ده آبادی، محمدعلی (۱۳۸۷). «قاعده دفع افسد به فاسد ...
  • خراسانی، محمد کاظم (۱۴۱۷ق). کفایه الاصول. قم: موسسه آل البیت: ...
  • خویی، ابوالقاسم (بی تا). محاضرات فی اصول الفقه. بیروت: دارالکتب ...
  • محقق حلی، نجم الدین جعفر ‎بن حسن (۱۴۰۳ق). الاجتهاد و ...
  • محقق داماد، سید مصطفی (۱۴۰۶ق). قواعد فقه (ج۴). تهران: مرکز ...
  • مطهری، مرتضی (بی تا). مجموعه آثار. قم: انتشارات صدرا ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۸۳). سیری در سیره نبوی. تهران: انتشارات صدرا ...
  • نائینی، محمدحسین (۱۳۷۶). فوائد الاصول. با تقریر محمدعلی کاظمی خراسانی. ...
  • نجفی، محمدحسن (بی تا). جواهرالکلام فی شرح شرائع السلام. بیروت: ...
  • وکیل زاده، رحیم (۱۳۸۱). مصلحت و جایگاه آن در حقوق ...
  • نمایش کامل مراجع