صمد رحیمی اقدم - دانشیار گروه مدیریت، دانشکدهی اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز
محمد مقدسی گمچی - کارشناسیارشد مدیریت کسبوکار، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

زمینه و هدف: با رشد زندگی ماشینی و نیاز بشر به تفریح و معنویت و با افزایش آگاهی نسبت به گردشگری معنوی، نیاز مبرمی به مطالعه این حیطه از علم گردشگری احساس می شود؛ در این راستا موضوع رهبری معنوی، حلقه ای نادیده در این زنجیره احساس می شود. در مطالعه حاضر سعی شدهاست رهبری معنوی در گردشگری و تور های معنوی و بخصوص در راهنمایان تور بررسی شود.روش: مطالعه حاضر با بررسی مقالات موجود در حوزههای رهبری معنوی و گردشگری معنوی و شیوههای رهبری راهنمایان تور در مجلات داخلی و خارجی سعی کردهاست با رویکردی تحلیلی و با مرور پژوهش ها به واکاوی موضوع رهبری معنوی در گردشگری معنوی و بالاخص در راهنمایان تور بپردازد.یافته ها: با در نظر گرفتن محوریت موضوع بر روی ویژگی های رهبری معنوی در راهنمایان تور؛ ویژگی ها و خصوصیات رهبری معنوی و نیز نقش ها و وظایف راهنمایان تور و تور های معنوی از منظر صاحب نظران این حوزه در یافته های این مطالعه گردآوری شدهاند و با بررسی و تحلیل آنها در کنار یکدیگر برآن می رسیم که داشتن ویژگی های رهبری معنوی در راهنمایان تور می تواند به طور موثری به افزایش اثربخشی آنها در کارشان کمک کند. اما این قراردادن رهبری معنوی در تمام تور ها بر عهده راهنمای تور باید بر حسب شرایط بررسی شود.نتیجه گیری: طبق نتایج ، علی رغم اینکه داشتن ویژگی های رهبری معنوی در راهنمایان تور میتواند باعث افزایش اثر بخشی آنها در کارشان شود، اما به عنوان پیشنهاد کلی نمیتوان گفت در تور های معنوی راهنمایان تور باید رهبری معنوی افراد را انجام دهند. همچنین بودن فردی در قالب روحانی مذهبی یا فردی با ویژگی های رهبری معنوی در تور های معنوی نیز باید برحسب علایق گردشگران و نوع تور بررسی شود.

راهنمای تور، گردشگری معنوی، رهبری معنوی، گردشگری مذهبی