رویکرد تحلیلی تطبیقی معماری معابد زرتشتیان ( نمونه موردی : معابد نیاسر، نگار، جولیان و قیفر )

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری، دوره: 6، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JDSJ-6-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 182
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ام البنین پورمیرزایی کاوه

فارغ التحصیل کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

فریما اصولی طالش

دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

پارمیس پوراسفندیاری

دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

یاسمین آشوری

دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

چکیده

دین، پیوند ناگستستنی خود را در همه اعصار با معماری بناها حفظ کرده و نمود آن در ابنیه مذهبی قابل رویت است. معابد زرتشتی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و براساس تقدسات آئین موردنظر، عناصر کالبدی فضاهای آن شکل گرفته است. آتش از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است و جزیی از عناصر چهارگانه عبادی زرتشتیان نظیر باد، خاک و آب است. معماری آتشکده های دوره ساسانی بنایی چهارضلعی همراه با گنبد بوده که به چهارطاقی نیز معروف هستند. معماری معابد زرتشتیان چه ویژگی هایی را در کالبد خود به نمایش می گذارند، مجهول اصلی پژوهش و دست یابی به آن، هدف آرمانی تحقیق پیش رو است. در تحقیق حاضر که به روش کیفی و رویکرد تفسیری–تاریخی انجام گرفته، چهار نمونه از آثار شاخص معابد زرتشتیان را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسناد تاریخی می باشد. معابد زرتشتیان به عنوان یکی از مقدس ترین آثار معماری کشور همواره حائز اهمیت است؛ از این رو تجزیه و تحلیل کالبدی آن ها حائز اهمیت است. چگونگی شکل گیری چهارطاقی ها براساس باورهای دینی و پاسخ به نیاز های انسان عصر ساسانی، باعث ایجاد فضاهایی در مجاورت معابدی که کاربری عبادی داشتند، گردید و فضاهای خدماتی نظیر درمانگاه و آموزشگاه ساخته شد و نحوه جانمایی عرصه های فضایی را مشخص کرد. بررسی تاثیرات تقدسات دین زرتشت در محل قرارگیری آتشکده ها ، فضاها و عناصرکالبدی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که پیدایش آتشکده ها در ارتفاعات و در دل کوه ها و دشت ها بوده و سیر تکاملی آن در دوره ساسانیان به فرم چهارطاقی منتهی شده است و همچنین مصالح بوم آورد مانند ملات گچ، لاشه سنگ و نظیر آن ها مورد استفاده قرار گرفته است.

کلیدواژه ها

معماری باستان، معابد، زرتشتیان، آتشکده، ساسانیان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.