بهنام طهماسب پور - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
سودابه جهانبخش گده کهریز - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
علیرضا تاری نژاد - گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.
حمید محمدی - گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.
علی عبادی - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

تنش خشکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان و حاصلخیزی خاک می باشد که باعث کاهش محصول در گیاهان زراعی می شود. به منظور بررسی بیان نسبی ژن های مرتبط با تحمل تنش خشکی، ۴ ژنوتیپ (شامل دو عدد حساس و دو عدد مقاوم به تنش رطوبتی) گندم نان به عنوان عامل A تحت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی به عنوان عامل B در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بررسی شدند. بیان ژن ها در نمونه های مورد بررسی با واکنش زنجیره ای پلی مراز نیمه کمی در سه تکرار انجام شد. از ژن گلوتاتیون پراکسیداز (GAPDH) به عنوان ژن خانه دار استفاده شد. بررسی میزان بیان نسبی ژن های آنتی اکسیدانی نشان داد که تحمل بالای رقم میهن به تنش خشکی را می توان احتمالا به فعالیت بالای آنزیم کاتالاز و اسکوربات پراکسیداز و تحمل بالای رقم اروم را به فعالیت بیشتر آنزیم های آنتی اکسیدانی پرولین سنتتاز، پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز نسبت داد. با توجه به اینکه ژن های آنتی اکسیدانی کاتالاز، اسکوربات پراکسیداز، پرولین سنتتاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در ارقام متحمل، در شرایط تنش و نرمال افزایش بیان معنی داری را نسبت به ارقام حساس و در همان شرایط تنش و نرمال از خود نشان دادند، بنابراین این ژن ها ممکن است در شرایط تنش باعث القاء تحمل به تنش خشکی در گیاه می شوند.

تنش, خشکی, اجزای, عملکرد, تجزیه