پتروگرافی، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند تاربور در منطقه شیراز (فارس داخلی)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی، دوره: 11، شماره: 22
  • کد COI اختصاصی: JR_PSJBA-11-22_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 143
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا میرزایی محمودآبادی

استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، استهبان، ایران

چکیده

توالی کامپانین-ماستریشتین در منطقه شیراز فارس داخلی سازندهای گورپی و تاربور را شامل می شوند. به منظور مطالعه پتروگرافی، ارزیابی تکامل محیط رسوبی و چینه­نگاری سکانسی سازند تاربور تعداد ۲ برش چینه­شناسی کوه قلعه و کوه شهرک ابرج در شهرستان مرودشت استان فارس انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس مطالعات صحرایی، نمونه های دستی و مطالعه دقیق میکروسکوپی تعداد ۲۵۰ برش نازک تهیه شده از سازندهای مورد مطالعه تعداد ۱۴ رخساره (۱۱ ریزرخساره کربناته و ۳ لیتوفاسیس) شناسایی گردید که در یک پلاتفرم شلف لبه­دار رسوب گذاری شده اند. با مطالعه حدود ۱۴۰۰ متر رسوبات بازه زمانی ماستریشتین بسته به موقعیت قرارگیری برش های مورد مطالعه از لحاظ چینه­نگاری سکانسی تعداد ۳ سکانس رسوبی درجه سوم شناسایی و تفکیک گردید. در بازه زمانی کامپانین و شکل گیری بسته رسوبی LST به سمت شمال شرقی منطقه مورد مطالعه (برش کوه قلعه) رسوبات آواری بخش پایینی سازند تاربور و در بخش های عمیق­تر حوضه رسوبی سازند گورپی به صورت هم ارز رسوب گذاری شده است. در زمان بالا بودن و ایستایی سطح آب دریا (دسته رخساره HST) و بالا بودن نرخ تولید کربنات در بخش شیب دار محیط رسوبی واریزه­های ریفی به صورت بین لایه ای (پکستون و گرینستون رودیست­دار) در بین آهک­های سازند تاربور رسوب گذاری شده اند. مهم ترین فرایندهای دیاژنزی موثر بر توالی مورد مطالعه می توان به نوشکلی، زیست­آشفتگی، میکرایتی شدن، سیمانی شدن، انحلال، فشردگی مکانیکی، استیلولیتی شدن، پیریتی شدن، هماتیتی شدن، دولومیتی شدن و شکستگی است که تغییرات دیاژنز تحت تاثیر الگوی انباشتگی رسوبات در زمان پسروی و پیشروی آب دریا است. مطالعات پالئوژئوگرافی منطقه مورد مطالعه نشان می­دهد که در بازه زمانی کامپانین جنوب شرقی منطقه مورد مطاله (برش کوه قلعه) خارج از آب قرار داشته است و عمده رخساره­های تشکیل شده در این برش شامل رخساره­های آواری قرمز رنگ کنگلومرا، میکروکنگلومرا، ماسه­سنگ و شیل و مارن­های قرمز رنگ است که به سمت شمال و شمال غرب منطقه مورد مطالعه (برش کوه شهرک) عمق بیشتر شده و شیل­های سبزرنگ سازند گورپی نهشته شده است. در بازه زمانی ماستریشتین بالایی در زمان سکون نسبی آب دریا و حکمفرما شدن محیط رسوبی غالب دریایی بسته رسوبی HST به صورت انباشته های کربناته زیستی مرجانی و رودیستی با ضخامت زیاد و چهره­ساز رخنمون می­یابد.

کلیدواژه ها

محیط رسوبی, دیاژنز, سازند تاربور, شلف کربناته

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.