نظم عمومی و اخلاق حسنه اقتصادی از منظر منابع فقهی و حقوق ایران

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، دوره: 6، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_EJS-6-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 288
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمیه لشکری

دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین_ پیشوا، ورامین، ایران.

حسن اسدی

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین_ پیشوا، ورامین، ایران.

ناصرعلی افضل نژاد

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین_ پیشوا، ورامین، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: نظم عمومی و اخلاق حسنه دو مفهوم عام می­ باشند که در حوزه­های مختلف حقوقی از جمله قراردادها و ... دارای آثار مهمی می­ باشند. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تبیین مفاهیم، اقسام، مصادیق، کارکردها و آثار نظم عمومی و اخلاق حسنه اقتصادی در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه می­ باشد.   مواد و روش­ ها: این تحقیق از نوع نظری بوده و روش آن به صورت توصیفی تحلیلی میباشد و ابزار جمع آوری اطلاعات نیز بصورت کتابخانه ای است.   یافته­ ها: یافته­ های پژوهش حاضر نشان می­دهد که، نظم عمومی اقتصادی و اخلاق حسنه اقتصادی در فضای نظام حقوقی ایران و فقه امامیه منبع اصول و قواعد محسوب می­شوند. در واقع، کارکرد این دو مفهوم، صرفا یک کارکرد سلبی در جهت «نفی» نیست؛ بلکه این دو مفهوم می­توانند کارکرد ایجابی نیز داشته باشند.   ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت­داری رعایت شده است. ­­­­­ نتیجه:  نظم عمومی اقتصادی منبع، با توجه به شاخصه متنی بودن آن، با قانون همان ابزار دولتی تطبیق پیدا می­کند، اما متفاوت از آن است، زیرا از یک سو مفاد همه مواد قانونی، جزء نظم عمومی اقتصادی تلقی نمی­شوند. اخلاق حسنه اقتصادی منبع، متنی نیست و همین نکته، کارکرد ایجابی آن را تاثیرگذارتر می­کند؛ منبعی که فراتر از متن، محل ظهور و کشف قواعد و اصول حقوقی است، هم خلا متنی را جبران می­کند و هم انعطاف ­پذیری نظام حقوقی و خروج آن از تصلب را نتیجه می­دهد.

کلیدواژه ها

نظم عمومی, اخلاق حسنه, اصول آمره, منافع اجتماعی, وجدان اجتماعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.