مدل رشد وابسته به دما در Trissolcus grandis Thomson (Hymenoptera: Scelionidae)

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: نامه انجمن حشره شناسی ایران، دوره: 44، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JESI-44-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 70
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مسعود امیرمعافی

بخش تحقیقات سن، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران، ایران

چکیده

زنبور پارازیتویید Trissolcuss grandis Thomson یکی از مهمترین پارازیتوییدهای تخم سن گندم است، که جمعیت سن گندم را می تواند در مزارع گندم و جو کنترل کند. با وجود نتایج ارزشمند قبلی، رشد این زنبور پارازیتویید در دامنه وسیعی از دماها مطالعه نشده است. این مطالعه به منظور ارزیابی اثر دما بر رشد T. grandis بر روی تخم سن گندم به عنوان میزبان در دامنه وسیعی از دما (۱۲/۵ تا ۴۰ (℃۰/۵) درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۵±۶۵ درصد و طول دوره روشنای ۱۶ و تاریکی ۸ ساعت) در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. طول دوره رشدی مرحله نابالغ (تخم-بالغ) T. grandis با افزایش دما تا ۳۵ درجه سلسیوس در هر دو جنس کاهش یافت. الگوهای طول دوره رشد مرحله نابالغ ماده و نر وابسته به دما (یعنی ظهور ماده و نر حشرات بالغ T. grandis) با رگرسیون خطی و غیرخطی مدل سازی و شبیه سازی شدند. آستانه دما برای ماده ها و نرها به ترتیب ۱۰/۶۱ و ۱۰/۶۲ درجه سلسیوس بود. ثابت دمای مرحله نابالغ حشرات ماده و نر به ترتیب ۱۷۹/۸۵ و ۱۶۱/۰۳ روز-درجه بود. مدل های انتقال مرحله ای برای حشرات ماده و نر T. grandis با استفاده از دو مولفه اصلی، مدل غیرخطی نرخ رشد (مدل تغییر یافته Sharpe & DeMichele) و مدل توزیع (تابع دو پارامتری Weibull) برای شبیه سازی نسبت افراد منتقل شده از تخم به حشرات بالغ ساخته شد. این مدل ها برای ساخت مدل جمعیتی T. grandis به منظور توصیف الگوی ظهور و پویایی جمعیت در مزارع مختلف گندم و جو و همچنین برای بهینه سازی شرایط محیطی پرورش انبوه، مفید خواهند بود.

کلیدواژه ها

Trissolcus grandis , پارازیتویید تخم, سن گندم, نرخ رشد, مدل ظهور مرحله رشدی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.