ضرورت تاسیس صندوق نفت در ایران

  • سال انتشار: 1386
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهشها و سیاست های اقتصادی، دوره: 15، شماره: 44
  • کد COI اختصاصی: JR_QJERP-15-44_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 31
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمدعلی حاجی میرزایی

چکیده

وجود منابع سرشار نفت از یک سو و چالشهای مهم اقتصادی در مسیر توسعه کشور از سوی دیگر همواره مسئله استفاده بهینه از این منابع را به عنوان مهم ترین دغدغه های تصمیم گیران عالی کشور مطرح کرده است. شواهد تجربی برخی از کشورهای دارای اقتصاد متکی بر نفت طی سه دهه گذشته، به ایجاد سازوکارها و تاسیس صندوقهای نفت دلالت دارد که کارکرد اصلی مورد انتظار از آنها ممانعت از انتقال مستقیم شوکهای مثبت و منفی برونزای قیمتهای جهانی نفت به اقتصاد داخلی این کشورها و تامین ملاحظات عدالت بین نسلی و اصلاحات ساختاری بوده است. مهم ترین تجربه کشورمان در این زمینه تشکیل حساب ذخیره ارزی در سال ۱۳۷۹ طبق حکم ماده ۶۰ قانون برنامه سوم است. بررسیها نشان می دهد به رغم اینکه این سازوکار موجب شد اثر نوسانهای روزانه قیمت نفت در بازار جهانی حداقل بر گردش مالی خزانه دولت کنترل شود، به دلایل متعدد نتوانست کارکردهای اصلی مورد انتظار را برآورده کند. به اعتقاد نگارنده ضعف چارچوب حقوقی و قانونی تشکیل حساب ذخیره ارزی و نبود وفاق عمومی در زمینه اهداف تشکیل این حساب در بین مجموعه نظام مدیریت کشور از مهم ترین دلایل دست نیافتن به اهداف مورد انتظار از آن ارزیابی می شود. با توجه به وجود شرایط فعلی در بازار نفت به نظر می رسد تاخیر در تصمیم گیری در زمینه لزوم پس انداز درآمدهای نفتی و کنترل مصرف جاری آنها از دست رفتن بیشتر فرصت تاریخی موجود را به دنبال خواهد داشت. در این مقاله تلاش شده لزوم تاسیس صندوق نفت (از نظر حقوقی) با اهداف و فعالیت روشن و توانایی پاسخگویی به عموم به عنوان مهم ترین راه حل پیشنهادی برای اصلاح و تکمیل سازوکار موجود مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها

Oil Revenues Management, Petroleum Fund, مدیریت درآمدهای نفتی، صندوق نفت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.