ارزیابی وضعیت اشتغال زایی در برنامه های چهارم و پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

دستیابی به نرخ بیکاری پایین از اهداف هر شش برنامه توسعه بعد از انقلاب و همچنین سایر برنامههای کلان کشور بوده است. به هر حال اقتصاد ایران طی دهههای اخیر با نرخ بیکاری به طور متوسط ۱۰ الی ۱۵ درصد مواجه بوده که روند کاهشی در آن مشاهده نمی شود؛ بنابراین واکاوی اشتغال ایجاد شده به منظور سیاستگذاری صحیح در آینده ضروری است. پژوهش حاضر تحولات اشتغال ایران طی دو برنامه چهارم و پنجم توسعه (۱۳۹۵-۱۳۸۴) را در سطح استانی تجزیه و تحلیل میکند. بدین منظور از روش تجزیه کامل میانگین لگاریتمی دیویژیا (LMD) استفاده شده و اشتغال خالص ایجاد شده در هر استان به سه اثر رشد اقتصادی، ضریب فنی و تغییرات ساختاری تفکیک می شود. این پژوهش دو نتیجه داشت: ۱) رشد اقتصادی در طی دو برنامه چهارم و پنجم توسعه نقش قابلتوجهی در تغییرات اشتغال استان‎ها داشته، بنابراین پیگیری استراتژی رشدمحور – در مقایسه با استراتژی بقامحور و سیاست های کوتاهمدت برای اشتغالزایی - می تواند هدف مطلوبتری باشد. ۲) نقش تغییرات ساختاری در افزایش یا کاهش اشتغال چشمگیر نبوده و به علاوه، شواهد قاطعی در زمینه اشتغالزا یا اشتغالزدا بودن یک بخش مشاهده نمی شود. در نتیجه به جای نسخه فراگیر توسعه با اولویت یک بخش (کشاورزی، صنعت یا خدمات)، اقدام بر اساس مزیتهای زیربخشی استان ها که متضمن رشد پایدار هم خواهد بود، رویکرد بهتری است.

کلیدواژه ها:

Employment ، Economic growth ، Structural changes ، Logarithmic mean Divisia decomposition ، اشتغال ، رشد اقتصادی ، تغییرات ساختاری ، تجزیه میانگین لگاریتمی دیویژیا