تیمور محمدی - Allameh Tabataba'i University
سید نصراله ابراهیمی - University of Tehran
حسین راغفر - Alzahra University
روح اله مددی امیری - Allameh Tabataba'i University

کسب فناوری در صنعت بالادستی نفت وگاز یکی از پرچالشترین موضوعات میباشد. در مطالعه این صنعت، برای اینکه بتوان اثرات بهینهگی فناوری در بعد اقتصادی و توسعهای اعمال گردد، باید در فرآیند تصمیمگیری کسب فناوری بین انتخابهای متعدد ترتیبی اتخاذ شود تا از تکرار رویکردهای کم اثر گذشته پرهیز گردد. البته صریحترین و حدی ترین تقسیم بندی بین رویکردهای موجود، نگاه صرفا همکارانه با سایر بازیگران بینالمللی و یا غیرهمکارانه (استقلال) با نگاه به بخش داخلی میباشد. در این پژوهش با استفاده از نظریه بازیها، به بررسی رویکردهای حدی از طریق مدلسازی چند لایه (اطلاعات کامل و ناقص، ایستا و پویا و تکاملی) می پردازد و با تحلیل این دو رویکرد همکارانه (انتقال) و غیرهمکارانه (استقلال) در کسب و استفاده از فناوریها برای صنعت بالادستی نفت وگاز ایران (ذیل نمونه کمی فاز ۱۱ پارس جنوبی)، نقاط ضعف و قوت آن ها را برای تصمیم گیری در بین این دو رویکرد و چگونگی کسب فناوری بیان می کند. نتایج پژوهش نشان می دهد کسب فناوری به روش همکاری در بلندمدت با رعایت قیدهایی موجب بهبود اثرات آن در صنعت میگردد و نگاه استقلال طلبانه محض، صرفا اثرات مفید کوتاه مدت داشته و حتی بعضا با اصل صیانت منابع نیز در تقابل می‎باشد. بنابراین تاکید می شود روش همکارانه به شرطی به عنوان سیاست اصلی لحاظ گردد که در نگاه داخلی نیز بر پایه استفاده درست از مزیتهای طبیعی این صنعت در کشور و تلاش برای تبدیل شدن از مقلد بودن به پیشرو شدن در بخش هایی از فناوری در عرصه بین المللی به عنوان هدف نهایی تعیین شده باشد.

Technology, Upstream industry, Game theory, Iranian oil and gas, cooperation, non-cooperation, فناوری, صنعت بالادستی, نظریه بازی, نفت و گاز ایران, همکارانه, غیرهمکارنه