علی رضازاده - دانشگاه ارومیه

هدف اصلی این مطالعه، بررسی تاثیر شوک­های عرضه نفت، تقاضای جهانی و شوک قیمت نفت بر نرخ ارز حقیقی دلار در ایران است. در این راستا آمار و اطلاعات این متغیرها به صورت ماهانه برای بازه زمانی ۱۹۹۰:۰۴-۲۰۱۵:۰۹ مورد استفاده قرار گرفته است. شوک­های نفتی سه­گانه ابتدا با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) به دست آمده و در ادامه تاثیر آنها بر نرخ ارز در قالب مدل مارکوف- سوئیچینگ دو رژیمی از ماه مه ۱۹۹۲ تا سپتامبر ۲۰۱۵ بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که نرخ ارز حقیقی در ایران اغلب در رژیم با نوسان پایین قرار گرفته (رژیم دو) و بازار ارز بیشتر در وضعیت رکود بوده است، لذا تاثیر شوک­های نفتی در رژیم دوم قابلیت استناد بالایی دارد. در این رژیم شوک­های قیمت نفت و شوک تقاضای جهانی تاثیر منفی و معنی­دار بر نرخ ارز حقیقی دارد. به عبارت دیگر، شوک مثبت تقاضای جهانی که از رونق اقتصاد جهانی ناشی می­شود، و افزایش قیمت نفت منجر به کاهش نرخ ارز و افزایش ارزش پول ملی ایران می­شود و اثرات بیماری هلندی در اقتصاد ایران ایجاد می­کند. براساس نتایج به دست آمده، شوک عرضه جهانی نفت تاثیر معنی­داری بر نرخ ارز نداشته و، در نتیجه، نقش موثری در تحولات بازار ارز ایران ندارد.

Oil Price, REA Index, Real Exchange Rate, Markov- Switching Model, Iran, ایران, شوک های نفتی, قیمت حقیقی نفت, نرخ ارز حقیقی, مدل مارکوف- سوئیچینگ.