حکایت شیخ صنعان: بازگشت موقت امر سرکوبشده و تثبیت امر هنجاری
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: دوفصلنامه کهن نامه ادب پارسی، دوره: 15، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_CLASS-15-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 140
نویسندگان
استادیار گروه مطالعات ادبی. پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی (سازمان سمت). تهران. ایران.
دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه ارومیه. ارومیه. ایران.
چکیده
در بخش نخست مقاله حاضر، حکایت «شیخ صنعان» بر مبنای برخی از مفاهیم در نقد روانکاوانه فرویدی بررسی میشود. نتایج این بخش نشان میدهد که که ساخت اصلی حکایت، بیان شاعرانه کشمکش میان سه ساحت روان است: شیخ صنعان، «خود»، زیر فشار دو نیروی متضاد و مصر «نهاد» و «فراخود» است و این دو ساحت در قالب دو شخصیت دختر ترسا و مرید بلندهمت، صورتی عینی و هنری یافتهاند. در آغاز حکایت، خودانگیختگی جوشان «نهاد» از همه جانب میخواهد سیطره یابد؛ اما در ادامه، «فراخود» با نیروگذاریهای هنجاری و دینی، دوباره جلو میآید و در نهایت پیروز میگردد. در بخش دوم مقاله، مسئلهای مهمتر و بنیادیتر در ارتباط با این تحلیل درونمتنی آشکار میشود: بازخوانی و بازاندیشی متنی عارفانه از منظر روانکاوانه، در نهایت، و در نسبت با زمینه اجتماعی آگاهی، به کجا راه میبرد؟ در پاسخ به این پرسش، عطار به منزله یک سوژه گفتمانی عارفانه و حکایت شیخ صنعان را نیز به مثابه بازنمایی استعاری آگاهی یک گروه اجتماعی در نظر گرفتهایم و به این نتیجه رسیدهایم: در این حکایت، جایگاه «سوژه» را «کلیت نظام نمادین» گرفته است و متن به مثابه بازنمایی هنری نیروگذاریهای اجتماعی عرضه شده است.کلیدواژه ها
نهاد, فراخود, خود, عطار, شیخ صنعاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.