حامد نظرپورفرد - آزمایشگا ه شیمی، آزمایشگا ه های علوم تجربی، مدرسه استعدادهای درخشان متوسطه دوم شهید بهشتی، آموزش و پرورش ناحیه ۱، اداره کل آموزش و پرورش استان لرستان، ایران

عصاره کلم­ قرمز (آب کلم) در محیط خنثی، رنگ بنفش دارد، دارای ترکیبات آنتوسیانین می­ باشد و می­ تواند نقش شناساگر اسید و باز را داشته­ باشد. بنابراین، در این پژوهش، عصاره کلم­ قرمز به صورت عصاره محلول، پودر کلم خشک­ شده و همچنین کاغذ، پنبه و اسفنج آغشته­ به­ عصاره به عنوان شناساگر اسید و باز مورد استفاده قرار گرفتند و ویژگی­ های شناساگرهای مربوطه با همدیگر مقایسه شدند. در مقایسه با کاغذ، پنبه این مزیت را نشان داد که آغشته­ سازی آن به عصاره کلم و یا محلول­های اسیدی و بازی، راحت و سریع­تر است. اسفنج به­ راحتی به عصاره کلم­ قرمز آغشته می­ شود اما در کاربرد آن به عنوان شناساگر در اسیدیته­ های مختلف، وضوح خوبی در تغییر ­رنگ­ها مشاهده نمی­ شود چون به علت آبگریزی، عصاره زیادی جذب نمی­ کند و عصاره ی مربوطه، به­ راحتی از اسفنج جدا می­ شود. خود عصاره را نیز می­ توان به طور مستقیم مورد استفاده قرار داد که با افزودن محلول اسیدی یا بازی به آن، تغییر رنگ­های خوبی دیده­ می­ شوند. به طور کلی با وجود مزایا و معایب روش­های بالا، مشخص شد که کاربرد پودر خشک کلم­ قرمز به عنوان شناساگر نسبت به دیگر روش­های فوق­ الذکر، مناسب­تر است. دلیل این امر، این است که روش ساخت آن نسبت به دیگر روش­ها، ساده­ تر و کاربرد آن، راحت­تر است و تغییر رنگ­های آن در اسیدیته­ های مختلف نیز وضوح بیشتری دارند. لازم به ذکر است که این پژوهش، علاوه بر ثاثیر مثبت بر آشنایی با مفاهیم pH، شناساگرهای اسید و باز و مواد زیستی، منجر به خلق آزمایش­هایی ساده شده­ است که می­ توان از آنها در آزمایشگاه به عنوان آموزش عملی بهره برد.

شناساگر اسید و باز, آنتوسیانین, عصاره کلم قرمز, پودر خشک کلم قرمز, مواد آغشته به عصاره کلم قرمز