تاثیر اسانس فرموله شده بذر زنیان Trachyspermum ammi (L.) بر برخی ویژگی های زیستی و فیزیولوژیک کرم غوزه پنبه Helicoverpa armigera Hüb.

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دو فصلنامه کنترل بیولوژیک آفات و بیماریهای گیاهی، دوره: 11، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_BIO-11-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 29
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

داود محمدی

گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز-ایران

فاطمه رشکی هروان

گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

رضا فرشباف پورآباد

گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه اگه، ازمیر، ترکیه

چکیده

استفاده بی رویه از آفت کش های شیمیایی کارایی آن ها را به عنوان روش کنترل موثر کاهش داده است. آفت کش های با منشا گیاهی با توجه به امنیت نسبی بالا نسبت به پستانداران، جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی هستند. هدف کلی این پژوهش بررسی اثرات زیستی و فیزیولوژیکی اسانس فرموله شده گیاه زنیان Trachyspermum ammi (L.)  بر لاروهای کرم غوزه پنبه Helicoverpa armigera Hüb بود. اسانس زنیان با استفاده از توئین ۲۰ به صورت امولسیون فرموله شد. آنالیز شیمیایی اسانس زنیان مشخص کرد که سه ترکیب ترپینن (۴/۱۴%)، سیمن (۵/۱۸%) و تیمول (۶۱%) به عنوان ترکیبات عمده بود. نتایج دورکنندگی نشان داد به­طور متوسط در زمان­های مختلف ۶۱ الی ۷۶ درصد دورکنندگی وجود دارد. در خصوص اثرات تدخینی، غلظت­های۵۰۰ و ۲۵۰ میکرولیتر بر لیتر به هترتیب موجب مرگ ۱۰۰ و ۶۶/۸۱ درصد لاروها شد. مقدار LC۵۰ اثر تدخینی، ۷۳/۸۲ میکرولیتر بر لیتر هوا بدست آمد. طول دوره رشدی لاروی در تیمارها به طور معنی داری در مقایسه با شاهد افزایش یافت (۹ و ۷ روز در غلظت­های ۲۵ و ۵/۱۲در هزار). درصد تبدیل شدن به شفیره، ظهور حشرات کامل بخصوص در غلظت های بالا به طور معنی داری کاهش نشان داد. در غلظت ۵۰ درهزار هیچ شفیره و حشره کاملی ظاهر نشد. آنزیم استیل کولین استراز کرم غوزه پنبه کمتر از ۲۰ درصد در غلظت ۵۰ در هزار مهار شد. در غلظت ۵۰ درهزار۳۰ درصد فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز و ۸۹ درصد فعالیت پروتئاز مهار شد. با توجه به اثرات زیستی و فیزیولوژیکی اسانس زنیان، می­توان با مطالعات گلخانه­ای و مزرعه­ای، از آن در مدیریت تلفیقی کرم غوزه پنبه استفاده کرد.

کلیدواژه ها

اسانس, تیمول, مرگ و میر, مهارکننده آنزیم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.