ویژگی های کانی شناسی و محیط ژئودینامیکی پریدوتیت های کوه سیاه، افیولیت شمال سبزوار، شمال خاور ایران

توالی گوشته ­ای افیولیت کوه سیاه در شمال سبزوار و در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد و عمدتا شامل هارزبورژیت، دونیت، لرزولیت، پیروکسینیت و عدسی های (لنزهای) کرومیتیت می ­باشند. درصد فورستریت الیوین در پریدوتیت ها  بین ۹۱ تا ۹۶ درصد بوده و در قلمرو پریدوتیت­ های ایزوبونین – ماریانا قرار می­ گیرند. میزان اکسید آلومینیم ارتوپیروکسن در هارزبورژیت ها و لرزولیت­ ها نسبتا پایین است و گرایش به ارتوپیروکسن­ های پریدوتیت های آبیسال- جلو قوس دارند. کلینوپیروکسن پیروکسنیت ها واجد اکسید آلومینیم و تیتان پایینی بوده و گرایش به پریدوتیت های جلوقوس داشته، در حالی که کلینوپیروکسن در هارزبورژیت­ ها و لرزولیت ها دارای اکسید تیتان و آلومینیم بالاتر است و در محدوده پریدوتیت های آبیسال واقع می گردند. اسپینل موجود در لرزولیت ها متمایل به پریدوتیت های آبیسال بوده، در حالی که اسپینل موجود در هارزبورژیت ها گرایش به پریدوتیت های جلوقوس و آبیسال نشان می دهند. اسپینل های دونیت ها دارای عدد کروم بالا بوده و به نظر می رسد که از یک مذاب بونینیتی در درجات بالای ذوب بخشی از یک منشا گوشته ­ای تهی ­شده تحت شرایط آب دار حاصل شده اند. شیمی کانی­ های پریدوتیت های مورد مطالعه بیانگر ماهیت دوگانه آبیسال – جلوی قوس - بونینیت هستند و به نظر می رسد که تکامل این سکانس گوشته ای در ارتباط با یک محیط فرافرورانش (سوپراسابداکشن) و حاصل از فرورانش زیر شاخه اقیانوس تتیس جوان  (خط درز (سوچر) سبزوار) به زیر ورقه البرز (توران) در زمان کرتاسه می باشد.

کلیدواژه ها:

شیمی کانی ها ، پریدوتیت ، پهنه فرافرورانش ، کوه سیاه ، افیولیت ، سبزوار