تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی بر کالوس زایی و اندام زایی گیاه مورینگا (.Moringa oleifera L) و خصوصیات بیوشیمیایی کالوس های حاصل

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه بیوتکنولوژی کشاورزی، دوره: 16، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JOAGK-16-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 52
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهران نوروزپور

دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، اردبیل، ایران.

رسول اصغری زکریا

نویسنده مسئول- استاد، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، اردبیل، ایران

ناصر زارع

استاد، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، اردبیل، ایران

حسینعلی ابراهیمی

استادیار ، دانشگاه علوم پزشکی ، واحد اردبیل، دانشکده داروسازی، گروه فارماسیوتیکس، اردبیل، ایران.

حامد پارسا

استادیار، دانشگاه علوم پزشکی ، واحد اردبیل، دانشکده داروسازی، گروه فارماکوگنوزی ، اردبیل، ایران

شیما بورنگ

دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، اردبیل، ایران.

چکیده

هدف: گیاه مورینگا (. Moringa oleifera L) عضوی از خانواده ی Moringaceae است که به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی دارویی قابل توجهی از جمله فلاونوئیدها، کومارین ها، کینون ها، ترکیبات فنلی و آلکالوئیدی شناخته می شود. در این پژوهش شرایط بهینه تولید بافت کالوس از ریزنمونه های برگ گیاه مورینگا و اندازه گیری ترکیبات بیوشیمیایی کالوس های حاصل بررسی شد. مواد و روش ها: جهت تولید بافت کالوس ریزنمونه های برگ گیاه مورینگا روی محیط کشت MS حاوی تنظیم کننده های رشد گیاهی مختلف Kin یا BAP (صفر، ۱/۰ و ۵/۰ میلی گرم بر لیتر) به تنهایی و یا در ترکیب با ۲,۴-D یا NAA و یا IBA (هر یک در غلظت های صفر، ۵/۰، ۱، ۲ و ۴ میلی گرم در لیتر) کشت شدند و درصد تولید بافت کالوس، ریشه و اندام هوایی و ترکیبات بیوشیمیایی حاصل (مقدار فلاونوئید کل و محتوای آنتوسیانین ) پس از ۳ الی ۴ هفته ثبت شدند. نتایج: در این پژوهش درصد تولید بافت کالوس، ریشه و اندام هوایی حاصل از بافت کالوس و هم چنین وزن تر کالوس جمع آوری شده بین اکثر تیمارهای هورمونی و تیمار شاهد اختلاف معنی داری نشان داد. بهترین تیمار هورمونی از نظر درصد تولید بافت کالوس (۱۰۰ درصد) مربوط به محیط کشت MS حاوی ۲ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D و ۵/۰ میلی گرم در لیتر BAP بود. هم چنین از نظر درصد تولید ریشه از بافت کالوس نیز بهترین (۱۰۰ درصد) مربوط به محیط کشت های MS حاوی ۲ یا ۴ میلی گرم در لیتر NAA و ۵/۰ میلی گرم در لیتر BAP بود. محیط کشت محیط کشت های MS حاوی ۱ میلی گرم در لیتر NAA و ۵/۰ میلی گرم در لیتر BAP بیشترین درصد تولید اندام هوایی از نمونه کالوس های گیاه مورینگا (۵۳/۳۰ درصد) را به خود اختصاص داد. هم چنین از نظر میزان ترکیبات بیوشیمیایی کالوس های حاصل نیز بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری مشاهده شد. نتیجه گیری: طبق نتایج حاصل، استفاده از هورمون های گیاهی بر مقدار تولید بافت کالوس، تولید ریشه و اندام هوایی، و هم چنین خصوصیات بیوشیمیایی گیاه مورینگا اثر مثبتی داشت. به طوری که با استفاده از هورمون های BAP و۲-۴-D در محیط کشت MS حداکثر میزان وزن تر کالوس به دست آمد. جهت افزایش خواص آنتی اکسیدانی و ضدسرطانی، افزایش مقدار فلاونوئید و آنتوسیانین کالوس های گیاهی اهمیت بسزایی دارد، که در پژوهش حاضر، بیشترین میزان ترکیبات بیوشیمیایی به خصوص میزان فلاونوئید تام و محتوای آنتوسیانینی در کشت درون شیشه ای گیاه مورینگا با افزایش غلظت اکسین و سیتوکنین همراه بود.

کلیدواژه ها

بافت کالوس, ترکیبات بیوشیمیایی, تنظیم کننده های رشدگیاهی, سیتوکینین, مورینگا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.