تاثیر ترکیب هورمونی بر پرآوری درون شیشه ای گیاه زنجبیل (Zingiber officinale Roscoe)
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه بیوتکنولوژی کشاورزی، دوره: 16، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JOAGK-16-2_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 275
نویسندگان
نویسنده مسئول: دانشیار، گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
استاد، گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
کارشناس آموزشی، دانشکده کشاورزی گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
چکیده
هدف: گیاه زنجبیل (Zingiber officinale Roscoe) یکی از گیاهان خانواده Zingiberaceae بوده و از مهم ترین ادویه های جهان است که ریزومی تند و معطر تولید می کند و خواص درمانی زیادی دارد. این گیاه توانایی تولید بذر را به دلیل عقیمی شدید ندارد. تکثیر گیاه از طریق ریزوم، هزینه های کشت و احتمال حمله عوامل بیماریزا را بالا می برد. بنابراین استفاده از روش های تکثیر کشت بافت می تواند کمک موثری در جهت افزایش نرخ تکثیر و کنترل آلودگی داشته باشد. برای حصول نتیجه بهتر برای کشت بافت، ریزنمونه باید از منابع مادری سالم، تازه و قوی حاصل شود. به دلیل آن که در کالوس و جنین زایی سوماتیکی امکان ایجاد موتاسیون وجود دارد معمولا برای تکثیر از این روش ها استفاده نمی شود و بهتر است از ریز نمونه های نوک شاخه و یا جوانه ریزوم که امکان حفظ خصوصیات ژنتیکی را دارند استفاده شود. مواد و روش ها: جهت تکثیر مستقیم، از ریزنمونه ساقه ی برش خورده گیاه بالغ زنجبیل، برگ ها، طوقه و قطعات برش خورده جوانه ریزوم زنجبیل در محیط کشت پایه ی MS با ۹ نوع ترکیب هورمونی مختلف استفاده شد که در آن ها از هورمون های BAP و NAA به تنهایی و یا در ترکیب با هم در غلظت های مختلف به منظور شاخه زایی استفاده گردید. ریز نمونه ها پس از شاخه زایی به محیط کشت MS حاوی یک میلی گرم بر لیتر NAA و IBA جهت ریشه زایی منتقل شدند. گیاهچه های بدست آمده در گلدان کاشته شده و به تدریج با محیط بیرونی سازگار شدند.نتایج: بهترین ریز نمونه برای تکثیر سریع و آسان زنجبیل جوانه سالم ریزوم این گیاه بود. بهترین تیمار برای شاخه زایی، ۲ میلی گرم بر لیتر از هورمون BAP و یک میلی گرم بر لیتر از هورمون NAA در محیط کشت MS بود که ۷ شاخه در ریزوم جوانه تولید نمود. بهترین تیمار برای ریشه زایی، در محیط کشت MS حاوی یک میلی گرم بر لیتر از هورمون NAA بود که ۷ عدد ریشه را در شاخه تولید نمود. در ادامه، گیاهچه های کشت بافتی در گلدان حاوی خاک باغچه و کوکوپیت به نسبت ۱:۱ با موفقیت با محیط گلخانه سازگاری یافتند.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد، ریزازدیادی گیاه زنجبیل تحت تاثیر نوع تنظیم کننده های رشد و غلظت آن ها در محیط کشت MS قرار می گیرد و ریزنمونه جوانه ریزوم برای تکثیر مستقیم دارای نتایج مطلوبی می باشد.کلیدواژه ها
اکسین, جوانه, ریزوم, زنجبیل, کشت بافتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.