امکان سازگاری اصلاح و ظلم در یک جامعه: تحلیل دیدگاه مفسران درباره آیه ۱۱۷ سوره هود

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهش نامه نقد آراء تفسیری، دوره: 4، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_NGHDR-4-2_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 37
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدابراهیم روشن ضمیر

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.

علی اکبر حبیبی مهر

دانش آموخته سطح چهار حوزه علمیه خراسان.

چکیده

دیدگاه های مفسران درباره تفسیر آیه ۱۱۷ سوره هود باعث پیدایش مباحث فراوانی شده است. سازگاری یا ناسازگاری اصلاح گری با ظلم در یک جامعه از آن جمله است. اختلاف نظر مفسران به اندازه ای است که برخی را به این باور رسانده که این آیه جزء آیات متشابه است. یافته های این پژوهش در ذیل این آیه، به ویژه امکان جمع اصلاح و ظلم در یک جامعه نشان از آن دارد دیدگاه مفسرانی که عبارت «بظلم» را در محل حال از ضمیر فاعلی لیهلک یا مرجع این ضمیر یعنی ربک دانسته و آن را قیدی توضیحی می دانند و در نتیجه قائل به عدم امکان اصلاح و ظلم در یک جامعه هستند، افزون بر هم سویی با نظر مشهور مفسران، از پشتوانه شواهد استوار قرآنی و روایی برخوردار است که هرگونه کار ظالمانه از جانب خدا را نفی می کند. دیدگاه مقابل که نتیجه آن امکان سازگاری اصلاح با ظلم در یک جامعه است، افزون بر عدم تکیه بر ادله استوار، در تعریف ظلم دچار مشکل است. با توجه هم سویی دیدگاه اول با دیگر آیات قرآن، می توان با اطمینان ادعای متشابه بودن این آیه را غیر قابل قبول دانست.

کلیدواژه ها

متشابه, ظلم, شرک, اصلاح, آیه ۱۱۷ سوره هود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.