مداخلات قلدری: مرور نظام مند پژوهش های ایران

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های کیفی در علوم رفتاری، دوره: 3، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_QRBS-3-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 53
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هادی صمدیه

استادیار گروه روانشناسی دانشگاه بیرجند

احمد خامسان

دانشیار، گروه روان شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

زمینه: قلدری، مساله­ای فراگیر و جدی در حوزه سلامت روانی-اجتماعی است که افراد گروه­های سنی مختلف در فرهنگ­های مختلف را تحت تاثیر قرار می­دهد. تاکنون مداخلات گوناگونی برای مقابله با این آسیب اجتماعی ارائه شده است. هدف: هدف پژوهش حاضر، مرور نظام­مند مداخلات قلدری و قربانی شدن سنتی و سایبری در جمعیت عمومی ایران بود. روش: در یک مطالعه مروری نظام­مند بر اساس دستورالعمل پریزما، پژوهش­های کارآزمایی بالینی منتشر شده در حوزه قلدری در پایگاه­های اطلاعاتی آنلاین (Magiran, Noormags, SID) در طی سال­های ۱۳۸۲ تا ۱۴۰۳ با استفاده از ترکیب کلیدواژه­های "قلدری" یا "زورگویی" یا "آزارگری" و "قلدری سایبری" یا "قلدری سنتی" یا "مزاحمت سایبری" مورد جستجو قرار گرفتند. از مجموع ۴۰۳ مقاله منتشر شده، ۹۰ مطالعه بر اساس معیارهای ورود در مقوله­های ویژگی­های کلی، ویژگی­های گروه نمونه، دوره پیگیری، طرح پژوهش، پیامد و نوع مداخلات استخراج شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تمرکز عمده مداخلات بر قلدری سنتی بوده است و مداخلات قلدری یا قربانی شدن سایبری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بعلاوه، مشخص شد که کلیه مداخلات به صورت مقطعی و با محوریت داده­ها یا گزارش­های خودسنجی انجام شده است. همچنین، بیشتر مداخلات در گروه سنی نوجوانان که غالبا دانش­آموزان دوره متوسطه بودند، صورت گرفته است. علاوه بر این، ارزیابی نوع مداخلات حاکی از این بود که آموزش مهارت­های زندگی و مداخلات مبتنی بر تنظیم هیجان رایجترین و پرکاربردترین مداخلات مرتبط با قلدری در گروه­های سنی مختلف بودند. نتیجه گیری: به طور کلی، یافته­های پژوهش حاضر ضرورت انجام مطالعات طولی، توجه به طراحی برنامه­های پیشگیری از قلدری (به ویژه قلدری و قربانی شدن سایبری) در گروه دانشجویان و کودکان خردسال و در بافت­های متنوع (از جمله محیط­های شغلی) و نیز توجه به سایر روش­های جمع­آوری داده را به منظور درک دقیق­تر پدیده قلدری و مقابله کارآمد با آن مورد تاکید قرار می­دهند.

کلیدواژه ها

قلدری, قربانی شدن, مرور نظام مند, مرور سیستماتیک, قلدری سایبری, قلدری کردن, دانش آموزان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.